Poñerlle unha solución a un problema é unha fórmula para saír dos conflitos que persoalmente considero caducada. Allea, en todo caso, á tradición española. A dialéctica do noso mundo é a dos problemas renovables, sen desenlace, como as novelas de final aberto, inconclusos. Kant estaba convencido de que o home quere concordia, pero a natureza sabe mellor o que lle convén á especie, e quere discordia. Ninguén con dous dedos de fronte, incluso con menos, debera crer que escapar a esta crise coa que convivimos dende hai meses en familia, consistirá unicamente en superala. Escapar, crise, superación. Ríome eu. Non podemos seguir pensando con esa racionalidade, se me permite dicir, exhaustiva, nun contexto que non pondera tanto o entendemento como os estados emocionais ocasionais. Agora ben, agora mal, agora peor, agora soberbio. A intelixencia transluce unha dinámica demasiado fácil e evidente para ser tomada en serio nun país coma este. Estamos afeitos a outra cousa. A flaxelación, o canibalismo, Pedro Jota... Non abandonamos nunca un problema, por impoñente que sexa, a menos que dea pé a engadir complicacións adicionais. Dúas, tres, catro... as que se fagan necesarias. Con que propósito? Ningún. Non sei por que o pregunta. Nada de propósitos. Ou si. Talvez co propósito de retardar ou facer imposible ver a luz.
Nós vostede, ela, eu, os outros somos en esencia a clase de individuos irreductibles que na adversidade adquiren arrogancia e conclúen que canto máis imposible é conseguir algo, máis fermoso. Por iso pelexamos entre nós, porque se estamos divididos todo resulta máis inalcanzable e perfecto, sublime. A realidade, dicía Borges, pertence ao xénero fantástico. Estou con Borges.
Pactos de Estado? Ríome moito. Porque xusto na posibilidade de fundir ao outro vemos o aditivo ideal de toda solución. Non tivemos unha guerra civil, e antes golpes de Estado, e previamente guerras carlistas por casualidade. Un problema digno de admiración non se supera se antes non se eterniza.
Pero tampouco seríamos obcecados españois se nalgún momento non aspiráramos a actuar como alemáns ou británicos, facendo crer que podemos unirnos diante das calamidades. Digamos que hoxe estamos nesa estéril fase, cos ollos vendados, executando os movementos que imitan un pacto de Estado pero que, no fondo, conducirán ao ring de sempre. Ningures. Unha vez aí, retomaremos a busca de novos e titánicos obstáculos cos que abandonar definitivamente a crise. É así. Pero que esperar dun país dirixido por poderes fácticos que se odian entre si? Precisamente isto. A bosta perfecta, a bosta española.
