Non hai grandes noticias sobre os factores que disparan ese instante decisivo no que o autor advirte que chegou o momento de comezar a escribir, e escribe. Cada un atopa a luz nunha particular escuridade. Hai de todo, por iso non hai nada concluinte. Non lle vou referir senón algúns casos pouco coñecidos e que, porén, retratan con rigorosa inexactitude os mecanismos da creación, tan imprecisos eles. Henrich Böll levaba moitos anos publicando cando chegou a ocasión de escribir Opinións dun pallaso, onde a través da historia de Schnier, un individuo ateo, vedado á felicidade, se narra a posguerra alemá.
O libro edítase en 1963. A súa escritura, como acostuma neste autor, incluso nalgún outro, é anterior. Pero, como implosiona? Böll confesouno nunha entrevista en 1982, tres anos antes de morrer. Todo ocorreu durante a lectura, á altura do punto 4.116, do Tractatus de Ludwig Wittgenstein, onde o filósofo vienés expón: 'Cando pode sequera pensarse, pode ser pensado claramente. Cando pode expresarse, pode expresarse claramente'. É imposible saber que se acendeu no cerebro de Böll, e como este enunciado conduciu logo a unha obra das características de Opinións dun pallaso. Entender consiste, á veces, en escapar a présa das preguntas.
Roberto Arlt vive un día glorioso no circo, aló por 1923, que está detrás dun dos seus grandes relatos, cargado dese tipo de humor co que un pode acudir tranquilamente á guerra. O suceso foi breve pero simpático: no exercicio dos acróbatas, unha das cordas do trapecio rompeu, a muller que executaba o número caeu ao baleiro, escoitouse un ploff, morreu, fin. Arlt escachaba de risa dende a butaca. Xa quixeran os pallasos, pensou ao saír do espectáculo, aínda sen repoñerse completamente. Dous días despois, compuxo Instruccións para chegar a xefe, un conto marabillosamente actual. Non se pode predicir onde vai tremer a inspiración. Onetti conta que un día na mesa dun boliche, viu entrar un tipo polo porta, que lle preguntou ao patrón: Veu Xunta? O mozo dixo que non. Entón, Onetti preguntoulle quen era Xunta. Chámanlle Xunta, explicou o mozo, pero dinlle Xuntacadáveres porque está en decadencia, xa só consigue monstros: mulleres pasada de idade, ou moi gordas ou moi fracas. E aí naceu outra obra mestra. Do escuro, da nada.
