Opinión

o silencio de ludwig wittgenstein

Era agosto e eu estaba só en Nápoles. Deume a fame e entrei nun restaurante con ese aire decadente e desapercibido que teñen os locais nos que, mentres un come como se nada, nunha mesa próxima resólvese un asunto de vida ou morte. En ocasións pode tamén tratarse dun simple crime. Estatisticamente, cando non pasa nada é cando máis cousas suceden. Ía pedir unha pizza pero nese instante, no que xusto non ocorría nada, salvo a fame, advertín que nunha mesa veciña ?só tamén? almorzaba Antonio Lobo Antunes. Era o ano 2007 e o escritor portugués comía un prato de macarróns con certa tristeza, como se estivera dentro dunha das súas novelas, nas que as cousas suceden con parsimonia e no contexto dunha oración que nunca acaba. Gustábanme os seus libros, pero no corazón da súa lectura non podía evitar ás veces o recordo dunha frase de Berlanga, para quen hai obras mestras que o son polo monumental aburrimento que provocan.


Non había máis que catro ou cinco comensais no restaurante e todos comiamos solos. Cada un na súa illa. A miña admiración por Lobo Antunes levoume a espialo. Non se me ocorreu falarlle. Talvez porque funcionaba atavicamente, dentro de min, aquel 'non molestes á xente, rapaz', que me reiteraban de pequeno. Cando o escritor pediu a conta en silencio, cun simple pero emotivo aceno, e saíu en silencio, e camiñou en silencio polas rúas de Nápoles, baixo un silencioso calor, eu fun detrás del, moi en silencio. A cidade é especialmente ruidosa, e aquel día, máis. A vía Toledo, San Gregorio Ármeno, a Spaccanapoli: Nápoles atronaba, pero no perímetro de Lobo Antunes, tal como eu lembro aquela xornada, todo calaba ao seu paso.


Entramos no Museo Arqueolóxico Nacional, e no Salón da Meridiana fíxome permanecer hora e media contemplando o Atlas Farnesio. O meu nerviosismo, a cinco metros del, bulía a carón da súa tranquilidade. Non lle vin tomar ningunha nota, nin cruzar unha palabra con ninguén. Alí sentado lembrei cando Ludwig e Paul Wittgenstein vivían na mansión familiar en Viena, e Paul interrompeu un día os seus exercicios de piano para golpear a parede que daba á habitación veciña, onde Ludwig escribía en silencio. 'Como pretendes que toque o piano co teu escepticismo meténdose por debaixo da porta!!', berroulle. Ludwig non contestou. Estaba demasiado concentrado no seu Tractatus, que constaba, segundo o propio filósofo recoñecía, de dúas partes: a que recollía o libro, e a que Wettgenstein non escribiu nunac. As cousas, como se ve, pasan cando non pasan, en todos os lugares do mundo.

Te puede interesar