Morto seu pai en terra allea, fuxindo do chavismo e dos malandros os fillos de Xan migraron a Galiza. Un é enxeñeiro petroquímico, a outra é periodista. En Venezuela eran carne de canón; eiquí disparan verdades: “Vuestros pueblos están a rebosar, pero de ausencias; las frutas se pudren en los árboles mientras vosotros os atiborráis de pesticidas; Galicia es un desierto demográfico, solo hay vida en los tanatorios; arden los montes y os preocupáis de limpiar los camposantos. E firen a pel da alma.
Polos veciños souperon do souto dos castiñeiros, do milleiral dos oitenta ferrados, da media ducia de leiras e da hortiña do liñar que herdaron de seu pai. Tamen do abandono do campo. Enton viráronse tolos: “Extraigamos petróleo de estas tierras”, dixéronse.
Dixéronllo ó alcalde: “Hay que cultivar las fincas yermas”; axiña se decataron de que o potencial do agro galego importáballe ó mandamáis un pemento. Falaron cos veciños: “Trabajaremos vuestras tierras siempre y cuando nos las alquiléis a veinte años”; enviciados nas axudas, nas subvencións, acostumados a zugar do caixarolo da Xunta moitos desconfiaban, pero ó final foron compóndose ó carro. O rapaz, tal que seu pai, fino como un allo e por enriba estudado, aplicaba a súa mesma política: “Cuando un venezolano me pide un bolívar le doy cinco, así fomento la vagancia del nativo y nunca me hará la competencia”. Daquela, o fillo de Xan non escatimaba agora nos contratos. A filla, pola súa banda, acostumada a xogar coas palabras, demorando nos paisanos os seus ollos feiticeiros, era a encargada de afina-lo prezo. Ainda así, día a día ía medrando o número de arrendatarios.
Porén, ninguén lle arrendaba as ganancias ós dous mozos: apenas coñecían o nome das leiras, nin os nacentes dos regos, nin as estremas, nin os carreiros. Pero éles, como si rousara un carro. Pasaron os días. Veu setembro ao lidar da vendima, a comunión do viño co home, a hemoglobina dos pobres; veu a colleita das castañas, o tempo de decotar, tempo de caza nos xeados matos; veu o inverno, cincento, coas arrepiantes noites de vento e chuvia, tempo de pensar, sobre todo en cómo transformar en riqueza as materias primas; veu a sementeira, o marzal; viñeron de novo as secas, o verán, voltaron as verbenas, as noites de fiestras abertas para espreita-la curuxa e columbra-las estrelas. E de San Xoan ó Nadal, e de colleitas a labras, pasou o primeiro ano.
O rapaz, rexo e forte como un piñeiro das dunas traballaba a reo: coa aixada, co fouciño, co chimpin; pero máis ainda coa cachola: Os suizos non tiñan cacao –matiba- pero facían o mellor chocolate do mundo; no Xapón non producían máis que xaponeses, pero o mundo estaba acugulado cos séus coches, cas súas motos, cos séus circuítos integrados. Pola contra, en Venezuela, o terceiro productor mundial de petróleo, nin xiquera tiñan unha triste refinería e a gasolina tiñan que mercala fora. Sí, había que transfoma-los bens primarios...
A rapaza, epigada coma un fuso, enfundada en roupas axustadas, educada no culto da beleza, habilidosa para seducir ós homes (todo vale na guerra, no amor e nos negocios), tentaba non usar a súas armas de muller. Era unha moza do séu tempo. Farta de xotar moscóns, púxoxe a estuda-la nosa historia. Soumpo de Castelao, de Rosalía, da negra sombra que me asombras, da costa da morte, dos naufraxios, do desprestixio do ‘Prestige’; soupo daquel ‘Nunca máis’ que removeo as concencias. Soupo da querencia dos de afora polo noso. De ‘Galiza calidade’. Soupo de Zara, Coren, Cuevas, Gadis, nomes cortos, como sol, vida, mar, amor, pero infinitos. Pensou enton nun nome para a empresa: Leme, Leira, Lar, Luar, Bico, Solpor… Pensou: “Nuestros productos se comercializarán bajo este slogan: Galiza always”
(Continuará…)
