Existe unha estrana razón que motiva que a distancia que separa ás ciudades veciñas de Lugo e Ourense -tamén ás provincias- esté por enriba dos kilómetros que van dunha á outra. É un fenómeno que chama máis a atención habiendo tantas cousas que as unen -unha extensa franxa de territorio compartido, entre elas- e nin un só motivo que as enfronte. Xustamente a área xeográfica que cose a división entre ambos territorios, a maior parte da cual acolle a Ribeira Sacra, explicita a boa relación e a capacidade de entendemento en favor dos intereses comúns que poden e deben rematar algún día coa declaración deste enclave como Patrimonio da Humanidade.
Porén hai unha distancia histórica real que se interpón, mediatizando a capacidade de interrelación no ámbito social, económico ou humano, proxectando ás veces a falsa sensación de que as xentes do norte e o sur da Galicia interior teñen interese en vivir de costas. Unha das principais causas que xustifican esta realidade estriba nas decimonónicas -ou case- comunicacións por estrada e por ferrocarril entre as duas capitales de provincia. O estado das mesmas constitúe un muro invisible pero real en tempos nos que a capacidade e rapidez de interrelación de persoas e mercancías resultan básicas para o progreso.
Viaxar de Ourense a Lugo -ou ó revés, claro- por estrada nos albores do 2024 custa o doble de tempo que entre o resto das capitais galegas con vía rápida e distancia semellante. No caso lugués, o grao de incomunicación é aínda máis sangrante, pois están agardando pola autovía con Santiago dende hai un lote de anos.
Se falamos do ferrocarril, pois é o mesmo. O desprazamento entre ambas capitais retrotrae ós tempos do vapor. E iso é o peor? Non. O peor é que non se albisca unha solución que permita dispor de comunicacións do século XXI; no caso das estradas, a autovía pensada hai un montón de anos levita nas dependencias do Ministerio de Transportes que, a cambio, sitúa en 2028 un firme novo para a insufrible N540, mantendo o trazado actual. Do tren, nin eso se pode decir, porque a alta velocidade nin está nin se lle agarda, cousa especialmente grave para Lugo, porque unha línea ata Ourense, suporía o enlace coa rede xeral.
Ante esta realidade, non cabería a reflexión (o soño) de si os representantes políticos e autoridades de ambas provincias, xunto coas sociedades que os sosteñen, poderían facer algo máis para revertir unha situación de maltrato histórico tan insoportable como inxusto para ambas comunidades?
