A moda é memoria viva dos oficios

As maiores foron falecendo e as novas perderon interese en aprender este oficio, polo que fai uns 10 anos tan só Maruja Torres portaba esta memoria etnográfica. Foi entón cando naceu Trenzarte, para formar a máis artesáns e evitar que a técnica desaparecese. Maruja compartiu tódolos segredos do oficio e consegiu que oito mulleres se converteran en artesás de palla trenzada acreditadas por Artesanía de Galicia. Trenzarte caracterízase polo “feito a man”. Cal é a filosofía? Maruja mais nolas oito formamos Trenzarte, unha asociación de artesáns en palla trenzada que persegue que o sancosmeiro se faga famoso, que o coñezan tódalas persoas dentro das nosas fronteiras, e tamén fóra. Que tódolos galegos o recoñezan como parte do seu patrimonio, pois aínda que se empregaba para labores de campo, logo pasou a formar parte dos traxes tradicionais galegos e a seren lucidos polos grupos de baile rexional. Por tanto, para Trenzarte é fundamental reproducir en cada unha das nosas pezas o proceso completamente artesanal dos nosos antepasados, dende sementar o noso trigo e centeo ata coser as teas a man. Este proceso artesanal empregámolo para facer tódalas pezas. Nos últimos tempos, está a artesanía reclamando o papel que merece? Pasamos de valorar máis a cantidade a poñer en valor a calidade, e o modelo de consumo mudou en consecuencia. As persoas que valoran a artesanía buscan facerse con pezas únicas, que non se constrúan en serie, que conten cunha historia detrás que se identifique coas súas vivencias. Cando alguén merca un sancosmeiro, non só leva para a casa un sombreiro, tamén leva unha parte do noso patrimonio, recordos, vivencias, e por suposto unha peza deseñada polos nosos antepasados e que nós tratamos de recrear coa máxima fidelidade, respecto e amor posibles. De que xeito inflúe a cultura galega neste proceso? Para Trenzarte, a cultura galega é a súa razón de ser. Nacemos coa finalidade de axudar a perdurar unha parte desta cultura no tempo e facelo do xeito máis real posible. O noso obxectivo principal é difundir a parte da cultura galega que nos toca. Como é a creación? No noso caso, cada vez que deseñamos unha peza nova, facémolo en conxunto. Xúrdennos ideas de pezas e intentamos levalas á realidade entre todas. Unhas teñen máis visión para os bolsos, outras para os sombreiros, outras para os zocos... Deste xeito, o primeiro que facemos é reunirnos e explicar a idea ata que construimos un modelo. Imoslle aplicando melloras ata que o resultado final nos satisfaga. Con cada novo deseño intentamos manter esta artesanía viva e que o cliente poida lucir a súa peza de palla trenzada en diversas situacións. Deste xeito, temos colección de mesa, de decoración, de complementos, etc. Tedes un cliente definido? Xeralmente os nosos clientes son persoas que coñecen a importancia do sancosmeiro e que manteñen algún tipo de vínculo emocional; ben sexa porque algún familiar o empregaba, porque xa non viven en Galicia e queren levar un anaquiño dela para o seu novo destino ou porque se namoran da historia do sancosmeiro. Sen embargo, tamén é moi habitual o cliente que forma parte de grupos de baile rexional ou as persoas que, debido sensibilidade ou enfermidades da pel, buscan un sombreiro que os protexa do sol. Como é crear unha marca propia cunha identidade tan marcada no contexto actual? No noso caso xurdiu dun xeito moi natural: a nosa idea inicial era formar persoas na técnica do sancosmeiro, non vender pezas. Viamos a asociación como un pasatempo, gustábanos trenzar, coser, crear... e pasbámolo ben xuntas. Pero co tempo empezáronse a acumular as pezas e vimos que tíñamos que facer algo para darlle saída e seguir creando. Os veciños do pobo estában encantados con que mantivesemos vivo este símbolo de San Cosme e foron os primeiros en vir mercar. Pouco a pouco fomos facendo mais cousiñas ata crear a tenda on line e física. Como se integran as pezas da vestimenta tradicional na moda de hoxe? Arestora moitas das pezas da vestimenta tradicional fóronse modernizando para convertelas en parte da nosa vestimenta cotiá. Os zocos levámolos ás festas, os sancosmeiros ás bodas, os panos na cabeza á praia... É moi interesante que a moda chegase a este punto, no que cada peza do noso vestidor é completamente versatil e nos dá xogo para crear os estilismos das diferentes situacións do día a día. Por onde cres que pasa o futuro da moda? Precisamente penso que o interesante da moda é marcar os nosos rasgos diferenciais, marcar a nosa personalidade e servirnos de pequena carta de presentación. Con cada peza que forma o noso estilismo estamos transmitindo unha mensaxe. Cada vez as persoas somos mais conscientes desta realidade e eliximos dun xeito mais consciente que pezas incluimos no noso roupeiro e cales non nos aportan nada. O futuro da moda pasa por saber transmitir a cada peza unha personalidade propia, fácela única e especial, para que queiramos que forme parte do noso vestidor.