Sorpresa e susto. Este martes pasado deixounos Carmencita Rumbao. No DNI puña un nome máis longo e dicía que tiña 91 anos, pero sabemos todos que a cronoloxía non coincidía coa vitalidade.
A verdade é que marchou unha señora en plenitude absoluta de facultades, sen ter sido nunca vella. Ata hai pouco de máis quince días estivera en Sanxenxo, nadando, paseando, pintando.
Alí pasaba os veráns desde que seu pai, Vitorino, nos anos trinta, escollera o lugar para fuxiren dos calores de Ourense. Si. Dos Rumbaos de Allariz, descendentes dun laborioso catalán de moita prole que se asentou na vila a mediados do XIX.
Xentes sensatas e industriosas, Carmencita tivo unha xuventude privilexiada nos tempos da posguerra. Viaxes á praia, a Coruña, a Sevilla, a Barcelona, sempre ao contacto dunha familia esparexida e de bo pasar. E Vitorino morreu de repente nunha viaxe a Madrid e axiña Carmencita casou con Raúl. E tiveron catro fillos, Carmen, Juan, Belen e Javier, e con eles viviu para sempre a nai viúva.
E todo ia ben ata que deixou de ir. A nai, enfermou e durante dez anos ou así, non os coñeceu. E Carmen e familia, coidárona con amor e dilixencia. E cando a nai morreu, enfermou Raúl. Tiña 48 anos. Tempos nos que diálise significaba maratonianas viaxes a Ferrol, días alternos. E Carme coidouno con todo o amor e paciencia do mundo.
E hai trinta anos, cando Raúl marchou, en vez de afundirse, reinventouse. Viu o de bo que lle ía ofrecendo a vida. Uns fillos que non lle deron problemas maiores e que agora estaban aínda máis preto dela. Unha xeración de netas coas que se ilusionou. E incorporouse ao cambio do mundo. División de honra no control dos aparellos e informática.
Tablet -escoitaba nela a misa durante o confinamento-, ebook -sempre cheo de novos libros que lle traía Juan-, Netflix na tablet conectada ao televisor e, ao tempo, ao aparello de xordeira -cousa de familia-... E manexou ese lío de claves, fíos, mandos, pilas, cargadores, sen axuda ningunha. E sempre axudando aos demais e co sorriso posto. Desde ía coser ó asilo das monxas, á arrimar o ombro coa familia e as amizades que o tempo ía tumbando. E si. Tivo unha segunda mocidade entre os sesenta e noventa e un. Coas amigas e o Imserso viaxou por moitos mediterráneos. Coas fillas visitou París, Roma, Berlín, Canarias, Barcelona... movéndose ao seu ritmo; ás veces, ao encontro das netas e sempre con esperta curiosidade, gozando da vida e facendo cousas. Con moitos proxectos emprendidos.
O outro día recordabamos que dixera máis dunha vez de que se un día a atopaban morta na cama, que non se asustase ninguén, que era como lle gustaría acabar. E tal foi. Vida longa e fructifera, vital e activa, sen dependencia ningunha, rematada nun golpe terrible pero único. Pedir máis á vida case soaría inxusto. Descansa en paz, Carmencita. Deixas oco. Pero tamén, exemplo.
