José González: “Un medio rural traballado é a mellor protección contra o lume”

Está mellorando o estado do lume? A zona máis perigosa e que máis nos preocupou a todos polo preto que o lume está das casas era Valdeorras. Agora, nesta zona, xa estamos nunha fase de moita vixilancia para captar posibles reproducións e estamos tentando arrefriar os puntos quentes. Isto facémolo porque no medio do perímetro pódense dar pequenos conatos e estamos despregando efectivos nestas zonas para traballar nos puntos nos que comece a saír fume. Este incendio xa non debería dar máis problemas, pero temos que acabar con el e estar moi atentos á situación. É unha vaga de lumes diferente ás que estamos acostumados? Na práctica maioría dos casos deste episodio de lumes grandes que comezaron a tarde do pasado xoves -hai algún outro que estamos investigando as causas- xorden fundamentalmente pola tormenta que houbo en toda Galicia e que provocou 52 incendios forestais en 12 horas, das 20,00 do xoves ás 8,00 do venres. Con todo, das 20,00 ás 00,00 naceron un total de 41 incendios. Por isto, case todos estes lumes son atribuíbles á tormenta e aos raios. Esa simultaneidade foi a que dificultou a súa extinción. Con todo, estamos á espera dos informes definitivos, porque hai algún incendio en Lugo que cremos que naceu por algunha chispa producida pola rede eléctrica. Hai algunha estimación de danos? Respecto aos danos persoais, hai algunha intoxicación leves por inhalación de fume. Tamén houbo algún golpe de calor dalgún persoal de extinción. Houbo un accidente de tráfico por unha baixada de tensión na que o implicado rompeu o esternón. Por sorte, non hai ningún incidente grave. No tocante aos danos materiais, é obvio que perder a casa é unha desgraza importante pero as axudas que anunciou o presidente da Xunta van nesa liña de axudar á xente que perdeu as súas vivendas e outras pertenzas. Dende a Xunta imos facer todo o posible para que as recuperen, e incluso mellor do que estaban se se pode. E de danos naturais? Non. Aínda non. Sempre traballamos da mesma forma: agora temos que acabar cos incendios e pasalos a estabilizados, logo a controlados e por último, extinguilos. É unha vez están extinguidos cando desprazamos persoal técnico do Centro de Investigación Forestal de Lourizán para analizar a afectación no solo. En canto á mása arbórea total afectada, xa se verá cando se faga a definición final do perímetro ao que afectou o lume. E tamén traballaremos en como se poden reparar os danos, que tamén está contemplado nas axudas que se aprobaron na reunión do Consello da Xunta. Hai veciños e brigadistas que aseguran sentirse abandoados. Cre que os medios despregados son os suficientes? A situación é a seguinte: están a traballar, en tres turnos, 700 efectivos en cada turno. Hai que recordar que só poden traballar oito horas e cambios de turnos. Con todo, temos xente traballando as 24 horas. Por outra parte, comprendo que a xente dos lugares onde non chegamos a tempo se queixe e traslade a súa frustración, pero insisto en que estamos falando de múltiples incendios, simultáneos, e, sobre todo, cun comportamento moi virulento e moi errático, o que dificulta o movemento dos servizos de extinción. Gustaríanos ter chegado a tempo a todos os sitios, pero tivemos que priorizar a protección das persoas e das aldeas en cada momento. No Courel desaloxamos 64 aldeas e en Valdeorras foron arredor de 20, centradas na tarde do luns. Tamén a xente está moi acostumada, porque nós somos moi efectivos, a que cheguemos en seguida; pero nesas situacións só hai un incendio grande en toda Galicia. Desta vez, era tan grande que se nos fixo imposible chegar a todos os puntos. Cre que é a peor vaga de incendios da historia de Galicia? En tamaño dos lumes, si. En canto a número total de hectáreas afectadas, de momento non. Creo que a prioridade agora é pechar este episodio e xa haberá tempo de facer análises de danos. Cre que a prevención foi axeitada? A nosa liña de traballo está moi enfocada por aí. Levamos 3 anos traballando e creo que nas aldeas xa se vai notando esa limpeza arredor dos núcleos. Estamos impulsando -a través da Lei de Recuperación da Terra Agraria de Galicia, das concentracións parcelarias ou doutras ferramentas- a xestión do monte. Aquí, por riba do cambio climático, que pode ser un factor que agrave o problema, a principal necesidade que existe é a xestión do territorio. Temos que, entre cidadanía e administracións públicas, ser quen de buscar os mecanismos para que o territorio estea traballado, con produción agrícola, gandeira e forestal ordeada. E non só iso, ademais de estar desbrozadas ao redor, teñen que ter actividade agrogandeira, porque esa actividade protexe aos propios núcleos contra os incendios forestais. É un pouco o obxectivo das aldeas modelo ou doutras figuras contempladas nesa lei de recuperación. Cal é o obxectivo? Que a terra estea traballada. E se a terra está traballada, é unha forma de facer un cortalume fronte aos incendios forestais, especialmente preto das aldeas. Reafírmanse pois na súa política forestal? O monte é unha forma de xeración de riqueza. E ten que estar ordeado. A única forma de combater o abandono é xestionar o territorio e ao mesmo tempo, esa xestión permítenos loitar mellor contra o lume. Dende a Xunta, reclaman a implicación doutras administracións? Nese senso, súmome ao expresado polo presidente da Xunta. Galicia cumpriu, porque xa hai unhas medidas anunciadas para moitos ámbitos sectoriais e o propio Alfonso Rueda lle pediu a Pedro Sánchez que o Estado estea á altura das circunstancias. Todos deberiamos dispoñer cartos para paliar as consecuencias destes lumes. Preocupa o resto do verán? Xa estabamos preocupados antes deste momento porque viña unha temporada de seca moi importante. Víamos que a vexetación estaba moi seca e claro que nos preocupaba. Agora, estamos tamén moi preocupados pero estamos seguros de que nunha situación de normalidade -é dicir, se non se producen estas circunstancias e estas condicións meteorolóxicas-, temos un servizo de prevención e extinción de incendios do que estou tremendamente orgulloso e que ten demostrado a súa eficacia e que se ten comportado de xeito extraordinario, especialmente durante esta última semana.