Obituario | Lembranza a Nito Contreras... agora que nos deixa

Foise. E nos deixa a súa música perpetua. Na primavera de 1969, nos estudios de Radio Popular de Ourense gravamos as cancións orixinais do que foi o primeiro propiamente grupo de Folk de Galicia, Folk Cantigas. O seu fundador e mestre, Nito Contreras, remata de nos deixar, logo dunha dura enfermidade. Inevitablemente, un que estaba presente aquel día na radio e conservou a cinta para depositala logo no Arquivo Sonoro de Galicia, onde se atopa, sinte especialmente esta despedida.

Naqueles anos, Nito e os seus compañeiros tiveron que soportar a censura que os perseguía como consecuencia do seu compromiso e a beleza e profundidade das súas letras. Eran un grupo compacto, de nenos e nenas novos, paréceme lembrar que foron estudantes de Maxisterio, que deixaron pegada na historia da música popular en Galicia. Lembro un dos seus recitais na Troya de Ourense, no que tarareaban as letras das súas cancións, xa que o Goberno Civil censuraba as súas letras. O recordo aínda me conmove.

Das súas cancións, aínda me sinto viva a que dicía: “Hai nas nosas chairas galegas unha néboa encheita de escuridade, onde o verme esgarabella nos ollos da liberdade. Xentes que van rente miña, xoguetes son de eiquí pra lá, soio pra morrer de fame lles deixan ter a liberdade”.

Nito Contreras e o seu fillo Manuel, que residían en Roma, restauraron as súas gravacións e ofrécerenas xenerosamente en YouTube, onde é fácil recuperalas. Aínda lembramos aquel mesmo ano de 1969 cando foron presentados no Museo Provincial, acollidos pola hospitalidade de Ferro Couselo. Alí estiveron arroupados por don Ramón Otero Pedrayo, Blanco-Amor, Xaquín Lourenzo, Leuter, López Cid, Carlos Casares, Manolo de Dios, Xaime Quesada e Virxilio. O gobernador civil da época, cuxo nome nin sequera merece ser lembrado, estaba obsesionado con perseguilos dende que cantaban o himno galego na catedral.

Ese grupo tamén tivo os seus premios no Festival Folk de Mondoñedo de 1970, como precursores de Fuxan os Ventos, que o gañaría dous anos despois. A calidade da letra, o conxunto das voces e a frauta de Manolo González fixeron que o conxunto fose harmónico e a letra de compromiso con Galicia soase como un fermoso canto á terra e á súa xente. Eu fun un dos privilexiados que puiden gozar deles en directo e asistir á famosa gravación do seu repertorio nos estudios de Radio Popular de Ourense aquel día querido.