Quen non xogou algunha vez unha “pachanga” ao futbolín? Quen non “arrastrou” ou fixo un “remache”? E algunha vez a alguén lle tocou pasar por debaixo da “mesa”? Seguro que pensar no futbolín a máis de un lle trae á mente mil e un recordos de tardes de partidas e pipas nun bar. Enfrontamentos, máis ou menos pacíficos, nos que había que por “mesa” e agardar con toda a paciencia do mundo a que tocase o turno. Pero máis alá dunha maneira de ocupar o tempo de lecer, hai un futbolín máis profesional, con categorías e campionatos. E a ourensana Rocío Pavón é a campioa nacional do certame celebrado en Punta Umbría. Ás súas costas un gran palmarés que nos vai desvelar nas seguintes liñas.
É vostede campioa nacional de futbolín, como se comeza para chegar a este fito?
Tiven a sorte de ter un futbolín na miña casa, así que formaba parte do mobiliario e tamén do tempo de lecer que tiña. Empecei a competir en torneos dos que se organizan nos bares ou en festas, e así foi como fun aprendendo a xogar, as técnicas que había… e pouco a pouco funme mentendo neste mundiño.
E xoga tanto en modalidade Tsunami como Presas Evo?
A forma de xogar é a mesma. Cambian detalles como o peso das barras, o chan do futbolín, os xogadores teñen diferente peso e tamaño.
Todo un mundiño que vai máis alá das “pachangas” entre amigos.
Si. Eu descubrino de casualidade. Ao ser algo que me gustaba vin que se convocaban campionatos a nivel nacional, dunha maneira máis profesional. Así que me decidín a probar a ver que tal saía. Xa que era algo que me gustaba e non se me daba mal de todo… E así foi, no primeiro que participei celebrouse en Lalín e entrei en premios na segunda categoría, polo que me animou moito a seguir participando e competindo.
A existencia deses campionatos non é algo do que a xente, en xeral, teña coñecemento.
Non, en Galicia non hai moito. Hai en Lalín , Lugo e Rábade, que foi onde eu o coñecín. En Andalucía, Murcia, Cataluña… hai moitísima máis afición.
E vostede conta cunha manchea de premios. Cóntenos.
En femenino gañei tres veces o campeonato de Punta Umbría, Huelva, que lle chaman mundial, aínda que non ven xente de fora; en Rábade, onde se disputa outro certame importante quedei subcampioa dous anos, e en Zaragoza gañei o campionato nacional que organizaron. Tamén gañei o feminino no campeonato de Maestros del norte que se celebra en Lugo, e o feminino do Máster de Sarria. E en categoría normal, cheguei a varias finais en segunda categoría, e entrei varias veces en premios de primeira categoría. E despois, bastantes campionatos de bar.
Non podía ser menos sendo o futbolín un invento galego.
Para ser exactos, a Federación Internacional fala de que as orixes do futbolín son centro europeos, mentres que a Federación Española fala dun futbolín paralelo que se creou aquí, diferente ao europeo, o que se chama de dúas pernas.
As diferenzas son que o futbolín europeo e mundial ten xogadores coas pernas xuntas e o español as pernas separadas. E este futbolín coas pernas separadas si que o inventou un galego, Alexandre de Fisterra. Según contan, seica fora ferido durante un dos bombardeos de Madrid durante a Guerra Civil. Vendo a moitos menos feridos como el no hospital, que non podían xogar ao fútbol, pensou na idea inspirándose no tenis de mesa. Tras idealo, foi o seu amigo, Francisco Javier Altuna, carpinteiro vasco, o encargado de facelo realidade.
Como é a organización para as clasificiacións e categorías.
Hai varias categorías. Parecido ao fútbol. Primeira, segunda e terceira a nivel nacional. A maiores, faise a categoría femenina para que as mulleres se animen a xogar. Agora si que é certo que somos máis, pero non fai moito éramos ben poucas. É un xeito de darnos tamén máis visibilidade a nós.
Hai moitas mulleres xogando?
A nivel España, si. Por exemplo, un campionato ao que asistín o pasado ano en Zaragoza éramos cerca de 50 parellas, 100 mulleres xogando ao futbolín. En Galicia non somos tantas.
Aínda falta percorrido para a igualdade tamén neste eido?
Hai moito camiño feito, pero aínda queda. Estamos conseguindo moito e cada vez conseguimos máis cousas. A nivel futbolín, por exemplo, haber creado categoría feminina anima e motiva ás mulleres a xogar.
Quen é o seu pé para as partidas?
Nos campionatos mixtos xogo con Yago, que tamén é a miña parella. E nos femeninos, teño varias parellas. Na zona de Galicia con Rocío, da zona de Lalín. E en torneos como Benidorm, Zaragoza ou Punta Umbría xogo tamén con outra Rocío de Jaén ou Ángela de Almería.
Como conseguen esa compenetración á hora de xogar sen practicar xuntas?
É complicado. Sería ideal poder xogar xuntas. Pero cada unha vai entrenando pola súa conta e imos comentando por videochamadas como atacar, cubrir… e todo o que podemos mellorar.
Que hai que ter para ser unha boa xogadora de futbolín?
Creo que é esencial ser moi competitiva e non dar nunca unha partida por perdida. Ti podes ir perdendo 9 – 2, sempre hai unha forma de remontar unha partida. Hai moitos factores que lle poden dar a volta a un resultado. Tamén é moi importante que haxa a rivalidade que haxa, ter sempre respeto cara o adversario.
Sen dúbida os recordos de xogar ao futbolín están moi presentes na mente de todos. E son recordos bonitos.
Eso foi algo que me motivou a seguir nesto. Comecei como todos, en bares e pondo “mesa”. Sempre querías gañar ante todo para poder seguir xogando. E o reconfortante que era gañar, sobre todo frente aos mozos. Era unha gran satisfacción. Ver que lles podíamos vencer. Non é cuestión de home ou muller. É cuestión de cabeza e saber xogar.
Como animaría a alguén a profesionalizar máis a afición do futbolín.
O máis importante é que che ten que gustar. Se non o desfrutas, mal. Tirar para adiante, sen vergoña, xogar e que che importe máis ben pouco a que tes enfrente e creerte que podes superalos.
Cando veñen as seguintes competicións?
Pois este fin de semana estou por Lalín nun campionato nacional. E na ponte da Constitución toca viaxar a Benidorm a outro certame bastante destacado a nivel nacional.
