Quere isto dicir que o meu amigo LCJ raia a sabedoría máis útil ca un ser humano pode acadar nesta terra. Pero non é que o ignore, pois a de ignorar é unha actitude deliberada, senón que non o sabe. Probablemente sexa deste seu descoñecemento do que nos nutrimos os seus amigos e por iso o consideramos sabio. Por iso é porque o é. Ser sabio e non aparentalo, máis ben agachalo, e iso require selo moito. Sei que o que acabo de dicir puidera entrar en contradición co dito liñas atrás, pero máis ben penso que o reforza porque os sabios, os que o son de verdade, son humildes.
Hai uns días LCJ, non sei se foi alá polo 26 de marzo, escribiume alborozado que, polas súas terras de Armaríz, as do silencio alto, por onde A Torre onde el repousa e vive, non sei se perto ou non da igrexa de San Cristovo, a dos canzorros da cornixa coma outros ningúns levo visto, no medio e medio dese seu elevado silencio, escoitou cantar o cuco ata vintenove veces.
Envexa sana a miña, se posible fora. Onde eu vivo hai anos que non se escoita, que cando menos eu non o escoito, o canto do cuco; ese canto monocorde e feliz, entusiasmante, que a máis de nos anunciar a primavera autoriza ás lampreas a se subir ós lombos dos robalos e doutros peixes saborosos, pra se ir achegando ó mar dos argazos e se esquecer alí de nós ata que de novo a chamada das augas frías dos nosos ríos volvan chamar por elas, sen lles advertir do que lles espera se por eiquí se nos achegan.
A Torre debe estar próxima desa igrexa de canzorros sorprendentes porque, a un lado dela, hai non sei se unha fraga ou unha carballeira na que os cucos han exercer o seu oficio parasitador de niños alleos que, miren que cousas, eu quero sospeitar niños de merlos. Se o cuco avisa a primavera e o renacer da vida, o merlo é o paxaro avisador de que alguén franquea as lindes do bosque ou da fraga, da carballeira ou do souto e tamén da proximidade da noite.
Seguro que o meu vello amigo e compañeiro de estudos, un dos do Instituto do Posío, Luis Blanco, o escritor oculto, sabe do cuco e máis do merlo todo canto eu ignoro. Por onde eu vivo os paxaros xa son outros. Hai anos non. Pero agora todo se foi poboando de urbanizacións e pistas asfaltadas; desapareceron as gándaras e os humidais que, chegados os invernos e as choivas, as mansas e as máis arrebatadas, se alagaban de tal xeito que garzas e grulas, ánades e mesmos cisnes se achegaban ata eles esquecéndose sos xeos árticos, nuns casos, dos areosos desertos de ergs noutros equivalentes e tamén distantes.
Entón, tras do canto dos cucos que eu agora non escoito, viñan os chíos dos ouriolos (que por eiquí chaman vichelocreghos) o sinusoidal voo das bubelas e, chegadas as noites, o aparentemente errático voo dos vagalumes sucedendo ós seráns nos que os escornabois, que eiquí chaman vacalouras, se facían visibles nas codias dos carballos asomando entre os bugallos ou chegando a eles con voos que nunca suporías tan áxiles e directos.
Espero que por Armariz a vida non cambiara tanto. Hai trinta anos, polas mañás frías do inverno, mandas de xílgaros irrompían pousándose nas ponlas dos árbores espidos, descansado así na súa busca de cardos ou de graos de trigo que quedaran nas eiras porque daquela aínda as searas non foran invadidas. Se as terras dos arredores onde eu vivo non foran ocupadas hoxe non só habería xílgaros senón que non botariamos en falla o trigo ucraíno e con el tantas outras cousas.
Hai uns días, baixando pola estrada que trae ó fondo do val no que eu vivo, vin que dende a caeira dun monte veciño se levantaba unha nube marela ascendendo impetuosa cara ó ceo. Era unha nube estraña coma outra ningunha eu vira, comezado pola súa cor e concluíndo pola súa sotileza e brevidade, así como inzou de súpeto, así de súpeto se foi, tan breve resultou a súa presenza. Logo vin as pozas e as charcas festoneadas de marelo e pensei se a nube, moita dela, podería ser unha contraseña vaticana.
Coido que esa nube que eu vin, tamén ha ser posible en Armariz. Dígoo porque digo eu si sería unha nube de farna, propia deste tempo que a ver se comeza a ser primaveral de todo. As glicinas cando menos así xa o anuncian vestindo o val de morado e enchéndoo do doce arrecendo que emana dos seus acios; duns acios que se dirían de uniformidade feminista e que acaso tan só o sexan de Semana Santa, cando as igrexas -non a de San Cristovo que seica a desidia da consellería de cultura ten algo abandonada- se cobren tamén de morado ocultando a inxenua beleza tallada polos nosos imaxineiros campesiños.
Ouh, LCJ, como leva mudado o mundo! Tanto que nin os paxaros veñen cantar como cantaban antes e non che conto o tempo que hai que non contemplo a sinxela beleza das miosotis enchendo as gabias das estradas. Sucedeu así mentres íamos medrando. Pasamos dos candís de carburo ós teléfonos móbiles, daqueles autobuses coas partes traseiras adaptadas ó transporte do gando á presenza do AVE na Estación Empalme, das sete horas que me podía levar a min ir no bus do Auto Industrial dende Ourense a Pontevedra a chegar a Nova York en menos dese tempo. Sucedeu todo tan ás presas que non fomos conscientes. Por iso moito che agradezo, vello amigo, que me recordes que aínda ven o cuco, o cuco-rei ó que, se me atrevese, aínda lle preguntaría aquilo de cuco-rei, cuco-rei cantos anos vivirei, vintecinco, non o sei... porque hoxe as cantatas sonche xa outras.
