Teño un amigo que debeu ler a Frei Lois de León a tempo e sen premura. Frei Lois foi fillo de xudeus conversos e tan castigado pola Inquisición que arrepía tan só con pensalo. Cando o profesor Ogando nos facía memorizar a tradución que o freire fixo do Beatus ille de Horacio corría entre nós o boato, que é como os portugueses lles din ós rumores, de que a Frei Lois non o fixeran santo porque ó abrir ó seu ataúde comprobaran que o finado manifestara terror ante a morte, algo que seica non lles está permitido ós santos; é dicir, que Frei Lois padecera catalepsia, fora enterrado vivo e, ó acordar e verse na tumba, rabuñou e rabuñou desesperado a tapa da caixa na que fora enterrado vivo. A quen se lle ocorre!
Oxalá non sexa certa esa suposición. O tradutor de Horacio e cantor daquel longo poema que di que o aire se serena e viste de fermosura e luz non usada, cando soa a música extremada pola sabia man de Salinas gobernada, nin el nin ninguén, merece unha morte así. Claro que hai opinións. Hainas pra todo e, polo que levo visto, o que abundan son argumentos a favor e en contra dunha idea, ou dun conxunto delas, chámenselle ideoloxías ou relixións.
No século XVI ós homosexuais metíanos nun barril cun gato, unha víbora e non recordo que animais máis e logo tiraban con eles ó mar. Así lle fixeron, en Bilbao, ó italiano que fundara, na rúa ferrolá da Magdalena, no seu número vinte, o primeiro teatro da ópera que houbo en España.
Recórdoo así porque, en “Azul cobalto” unha miña novela na que fago coincidir en tal domicilio a John Adams, o segundo presidente norteamericano, que viviu n’O Ferrol en dúas ocasións, e máis ó marqués de Sargadelos, que vivía en Ribadeo e que ía moito por alí, navegando según aconsellaba a lectura do derroteiro de Tofiño, do que me valín eu pra describir a costa tal e como estaba no seu tempo e a viu el necesariamente, reproducín as miñas imaxinacións máis insáns facéndoos coincidir no segundo piso do edificio onde, as coristas da ópera, prestaban eses servizos que disque son os máis antigos do mundo; pois ben, o director dese teatro da ópera era o italiano que logo axustizaron en Bilbao, pero do que non recordo o nome. Si acaso adianto que se chamaba Nicola.
Malia tal adianto, aí lles vai agora, unha longa cita que xustifica o que non me poña a buscar o apelido do infortunado empresario: “Xa sei que non sigo un orde, deixándome levar tan só polas cousas que veñen á miña memoria a medida que completo renglóns. Podería volver facelo pra mellorar a cousa, pero témome que se lle poño orde perderei sentimento. Perdóenme, pero déixenme”. A cita é do profesor Jaime Barreiro Gil, doutor en economía que, si se permite eses luxos, non vexo a razón de que non o poida facer eu. Se o chego ler hai uns día teríao posto no frontispicio da terceira entrega dos “a conto de...” pois Xaime perdoaríamo, como sen dúbida fará hoxe, amigos que somos dende os lonxanos tempos daquelas Voces Ceibes nas que os dous andamos empeñados. Agora tornemos ó rego...unha vez máis.
Efectivamente teño un amigo que debeu ler o “beatus ille”, na versión que del nos deixou Frei Lois, porque na doce caeira dunha non menos doce cuíña de alá contra Melide e pola súa man plantado ten un horto no que, ouh inxenuo, sachou un longo rego no que plantou chalotas, tamén chamadas escalonias, as allium ascalonium das que tanto gustan os gryllotalpa gryyotalpa, os grilos ceboleiros que deus e a súa enteira corte celestial confundan.
Hai como uns trinta anos que un día deume por plantar cebolas e non recordo se foron un cento ou dous delas cuxos bulbos enterrei con ilusión e mimo destacables; logo fun véndoas medrar, erguendo as follas tesas e verde esperanzadas, ata que un día, antes de velas grelar, decidín arrincalas da terra con premura e nula parsimonia pois tan esperanzado estaba na recolleita de diurético tan eficaz, ó tempo que espaventa moscas e mosquitos con silente contundencia... se fas caso do que din e pos na mesiña de noite unha cun cravo espetado nela. Se o fas ti, lector, porque o que é pola miña parte deixo constancia de nunca ter feito tal cousa. E agora ó que íamos, sen orde pero con moito sentimento.
Arrincando unha a unha e desesperadamente fun comprobando que o tan cabrón do grilo ceboleiro, tamén unha por unha, as fora papando todas. Un desastre. Acabei dando co grilo. Era grande e branco non acastañado como acabo de ver o que ven reproducido en Google. Non volvín plantar unha cebola, afortunadamente.
Digo afortunadamente porque, aínda que non o pareza moito, algo si, son un home algo estremado. Outro ano plantei tantas patacas que saquei centos de quilos, tantos que os amigos que viñan pola casa, ó principio traían bolsas na que levalas, ata que deixaron de facelo.
Iso é o que nos pasa ós que felices e de preitos arredados, lonxe do mundanal ruído, pola nosa man plantado temos un horto sen nos encomendar nin sequera a san Isidro Labrador. Durante anos plantei tomates e tomates e só o ano pasado obtiven unha espléndida colleita dun par deles. Teimudo como son volvín plantalos este ano e, ouh sorpresa, este ano no que seica non se lle deron moito a ninguén, eu tívenos a centos, tantos, tantos que menos mal que teño amigos que contribuíron a dar boa conta deles; eu pola miña comín máis tomates este ano que en todo o resto da miña vida. Créanme que non minto, pero tamén que non sei se volverei plantalos.
E isto é todo o que lles podo contar por hoxe pois non se me ocorre nada que teña maior interés pra min. Tomates, patacas e chalotas compoñen unha ensalada ben máis curiosa que a que, día a día, se nos ofrece nos telexornais a conto da política reinante.
