É chocante ou cando menos resulta digno de reflexión a facilidade coa que a xente de dereitas considera pouco menos que débiles mentais ós columnistas de esquerdas e viceversa. Acaso suceda así porque uns e outros están en posesión da verdade, dunha verdade millor dito e, calquera outra opinión en sentido contrario a ela, é considerada anatema, sen máis preámbulos nin requilorios. Tería graza se non fose lamentable.
Creo recordar que foi Schopenhauer quen afirmou que a política se non é relixión non é nada. Escribo “creo” porque levo media mañá busca e rebusca tal afirmación e non dou topado con ela. Pero sexa unha afirmación súa, sexa unha ocorrencia miña, discrepo totalmente.
Unha crenza política non pode ser, non debe ser, baixo ningún concepto, obxecto dunha fe cega e demoledora de toda canta idea ou sentimento se opoña a ela. Cando esa circunstancia se produce, e prodúcese moi a miúdo, demasiado a miúdo, pasa o que pasa: dogma mata dogma; un “e” paragóxico; un signarse de dereita a esquerda e non de esquerda a dereita; calquera outra pronunciación contraria ó hábito mental do crente dono do que antes se chamaba unha “fe do carboeiro”, por poñer uns exemplos que se deron nos Balcáns, a cinco centos de quilómetros do mesmísimo Vaticano, non hai nada, pode significar a morte de un ser humano a mans doutros que cren que así están salvando o mundo.
Ben certo é que hai xeitos de ser e de pensar. Nada tan hixiénico e respectable como a naturalidade coa que dous amigos se despiden pacífica e tranquilamente logo dunha boa discusión política ou mesmo relixiosa e nada tan frustrante como a discrepancia mantida cunha xenreira cartaxinesa como a que nos aprenderon nos vellos manuais de historia do noso bacharelato. Un odio cartaxinés, un odio transmisible, herdado e mantido malia vellas profesións de fe e de amizade, de entendemento e cordura, velaí temos unha herdanza nefasta.
Estes días e no meu entorno ventan aires de pouco entendemento, de vellos reproches ou de vellas facturas que se queren pasar de novo ó cobro. Se os delitos prescriben unha vez superados certo número de anos, deberá pasar o mesmo coas opinións encontradas? Máis aínda as opinións encontradas mantidas entre vellos compañeiros?
Escribiu Chateaubriand, que ser sería de dereitas, pero que de parvo non tiña un pelo e non era descoñecemento da alma humana o que lle faltaba, escribiu que “a fidelidade á memoria dos meus antigos amigos débelles dar confianza ós amigos que me quedan: pra min nada baixa á tumba; todo canto coñecín vive ó meu redor: según a doutrina india a morte, ó nos tocar, non nos destrúe, senón que nos fai invisibles”.
Os da miña quinta xa imos tendo uns aniños. Dicía don Antonio Fraguas, e razón non lle faltaba, que superados os setenta anos cada tres meses é Nadal. Quizás por tan simple razón e máis pola consciencia de ter vivido tantas cousas xa deberamos ter moi presente, así nolo recorda Chateaubriand, que antes das revolucións, os seres superiores morren sendo totalmente descoñecidos, pois o seu público, os seus seguidores, aínda non chagaron con tempo abondo como pra saber deles e coñecelos. Despois delas, despois das revolucións, os homes superiores morren abandonados pois o seu público xa se retirou tempo antes.
Dicíalles que no meu entorno amical, ese que se formou na primeira adolescencia, cando do que nos falaban era da revolución pendente, a que quixo continuar Manuel Hedilla e o tiro lle saíu pola culata, entón máis dun de nós se apuntou a ela e non a viu concluída. Outros non poucos de nós, apuntámonos a máis dunha revolución e quen máis, quen menos, sempre foi algo castrista, cando non o que fixo foi redactar a constitución que apoiou aquel crego poeta militante do sandinismo que xa sabemos en que e como está sendo rematada.
Uns e outros, agrupados nese entorno do que lles falo, aprendemos a convivir respectando as opinións alleas e fortalecendo as nosas fidelidades a unha memoria compartida e de paso a todos aqueles que a vida foi espallando por ese ámbito alleo e distante das domiciliacións diversas, esas que por fin as chamadas redes sociais, axudaron acurtar creando convivencias imposibles de soñar na nosa mocidade.
Este escrito que a moitos se lles antollará sen pés nin cabeza, vai dirixido ós vellos compañeiros da aventura humana iniciada hai máis de sesenta anos, cando cada tres meses había un cambio de estación e todo estaba por chegar. E xa chegou. Agora cada tres meses é o Nadal e coas bondades e as maldades alleas, se é que as hai, é millor non entrar a sinalalas nin sequera podendo tirar a primeira pedra.
Permítanme, de novo, que bote man de Chateaubriand que as viviu todas: “A nosa especie divídese en dúas partes desiguais: os homes da morte e amados por ela, rabaño elixido que renace; os homes da vida e esquecidos por ela, multitude da nada que xamais renace. A existencia temporal destes consiste no nome, no crédito, no posto, na fortuna; o seu ruído, a súa autoridade e o seu poderío esvaécense coa súa persoa; unha vez pechado o seu salón e mailo seu féretro, pechado queda o seu destino”.
Debemos telo en conta os da miña quinta, pero non está de máis que tamén o teñan os das quintas que seguen a esta nosa que, cada ano que pasa, está sendo máis diezmada e xa nos chega con que alguén de vez en cando sinale co dedo pese a que nos dixeron que era cousa de moi mala educación. Antes estas cousas tíñanse moi en conta. Acaso deberiamos regresar a elas.
