Se algo quedou patente esta semana, é que, o mesmo que acontece con outras datas gravadas a lume nas nosas memorias (o 23 de febreiro de Tejero, o 11 de marzo de Atocha ou o 11 de setembro das torres xémeas), do día que secuestraron a Miguel Ángel Blanco e das agoirentas corenta e oito horas seguintes, todos cantos tiñamos daquela uso da razón, temos a nosa crónica particular.
No meu caso foron varias e forman parte da hemeroteca deste xornal, informando sobre o encerramento que protagonizaron os membros da corporación municipal da Merca, lugar de procedencia de Consuelo Garrido, a nai.
A principal, sen embargo, foi publicada dous anos despois -o 29 de agosto de 1999- e reproduce unha longa e emotiva conversa que tiven a oportunidade de manter con Miguel Blanco, o pai, na “cociña de abaixo” da casa familiar de Cabanas de Faramontaos.
A imaxe dun home desconcertado baixando dunha humilde furgoneta C-15 tal e como viña de traballar, cuns pantalóns vaqueiros e unha premonitoria camisa de raias lixada coas marcas propias do oficio, pero espido e desarmado para afrontar o futuro brutal que o agardaba ó cruzar o quicio dun portal no que tiña entrado tantos días de tantos anos na soedade e o anonimato do cotián, a min impactoume dun xeito especial e, co tempo, a súa camisa asemellóuseme ó símbolo do inhumano co que décadas atrás millóns de persoas foran obrigadas a camiñar como espectros dunha subespecie denantes de encarar o non retorno da cámara de gas.
“Non foi fácil a conversa -escribín daquela, para introducir a entrevista-, malia a amabilidade e os esforzos de integridade que Miguel Blanco apurou comigo na tardiña”. E non foi fácil -reafirmo, 23 anos despois- porque as bágoas a piques de rebentar, a gorxa atravesada por unha saliba acceda e as lembranzas agaloupadas na memoria, eran incompatibles coas palabras que me quería trasladar.
“Ás veces maldigo o momento no que escollín aquel país, un país no que tamén hai xente boa, non o vou negar, pero no que vive toda esa vasura, que só con velos me quitan as ganas de xantar”. Entón, Miguel contoume como tiveron que chegar a desconectar o teléfono da casa porque de cando en vez os tensos silencios da espera eran fendidos por algunha chamada que reproducía insultos contra a familia e alardeaban de que por máis que o buscaran non o ían atopar. Como tamén me falou -aínda que non o publiquei naquel momento- de como en máis dunha ocasión pensou en facerse cunha escopeta e tomar a xustiza pola man, porque os que o sinalaron dis que o coñecían ben e el tamén aseguraba coñecelos.E, sobre todo, polas moitas veces que, no paréntese daqueles dous anos que mediaban entre o asasinato de Migel Ángel e a nosa conversa, Consuelo e máis el se viron obrigados a ir limpar as blasfemias que aparecían no nicho no que descansaban os restos de seu fillo.
Esta foi razón pola que, dende o primeiro momento, tanto el como Consuelo e María del Mar, decidiron que a memoria de Miguel Ángel debía acougar en Cabanas, a onde pensaba regresar o matrimonio. “O día que nos veñamos para aquí, dentro dun ano máis ou menos -aseguraba daquela Miguel-, Miguel Ángel virá con nós para descansar en Cabanas para sempre”. Logo, os desexos e a realidade non coincidiron coas previsións, aínda que si no fondo, e malia que el e Consuelo nunca regresaron a Galicia, nada máis que para pasaren semanas de descanso, dez anos despois do asasinato, as cinzas de Miguel Ángel foron depositadas no panteón familiar da igrexa parroquial de Faramontaos, onde hoxe se ven acompañadas coas do propio Miguel (12 de marzo de 2020) e coas da súa nai, Consuelo (1 de abril de 2020).
Os sentimentos de carraxe que Miguel Blanco manifestaba contra aquela parte do pobo vasco que arroupaba o terrorismo etarra e que tanto o fixeran sufrir, transformábanse en eloxios, sen embargo, ó falar de Ermua. “Alí coñecín a Chelo, alí criamos ós nosos fillos e é un pobo ó que lle estamos moi agrdecidos polo ben que se portaron connosco”.
Corenta millóns por unha exclusiva e a indiferencia de Javier Arzallus coa familia
A condición humana, que loxicamente superou os límites da crueldade na cabeza viperina da serpe que identificaba a ETA e logo personalizada nas faces non menos mostrosas de García Gaztelu (o autor dos dous disparos que lle segaron a vida a Miguel Ángel e ó resto da familia), da súa compañeira e actualmente nai dos seus dous fillos, Irantzu Gallastegui, do delator que sinalou o “obxectivo”, Ibón Muñoa e do colaborador necesario, logo aparecido morto cun disparon na cabeza, José Luis Geresta; aínda tivo tempo de aparecérselle á Miguel con fauces disfrazadas neste caso, co dourado ouropel do diñeiro, xa que logo, non pasou moito tempo dende a traxedia ata que lle fixeron chegar unha prostituída oferta de 40 millóns de pesetas se lle concedía unha exclusiva a unha revista “do corazón”, que o que buscaba era, fundamentalmente, “vísceras”.
Exclusiva que si concedeu a que era moza de Miguel Ángel (o outro símbolo da traxedia familiar) naquel momento e que, coma a súa irmá, tamén se chamaba e segue chamándose -fóra dos focos mediáticos dende aquela- Marimar.
Por máis que os responsables da cabeceira aseguraron que Marimar non cobrara nada por concedela, o certo é que aquela exposición mediática á costa da traxedia de Miguel Ángel, non lle gustou nada a Miguel e das recomendacións primeiras que lle fixo, desexándolle que “atopara un mozo tan digno como Miguel Ángel e se algún día me convidaba á voda, estaría encantado en irlle”, deron cabo nun enfriamento da relación que logo conxelou coa marcha dela para Cataluña.
A terceira fauce que se lle apareceu fíxoo en forma de cobardía e rostro dun santón sen sotana que daquela manexaba os fíos e abalaba as nogueiras para que outros recollesen as noces esparexidas polos “bosques” do país.
Chamábase Javier Arzallus e a expresión de Miguel mudou radicalmente cando lle preguntei por el: “Eu vino de lonxe no enterro, pero en ningún momento se achegou onda nós para darnos o pésame”. Quen sabe -penso eu arestora- se porque tamén el foi quen de entrever naquela camisa de raias o que non quería ver ó mirarlle de fronte ós ollos a aquel humilde albañil.
