No século XIX a nosa cidade case segue pechada dentro dos límites da urbe medieval, agás os estiramentos dalgunhas rúas ocasionados, conxuntamente, polos camiños de entrada e saída e os asentamentos dos conventos dos Dominicos e dos Xesuítas durante a Idade Moderna. O rueiro condicionou a organización do casarío nunha estrutura lonxitudinal, moi ben representada polas rúas con dirección norte-sur, que sempre foron as arterias principais: Julio Prieto-Hernán Cortés, Colón, Vilar-Cervantes-Barreira e, pasada a catedral, as súas prolongacións nas dos Fornos, Lepanto, da Paz e de Lamas Carbajal, ademais da continuación itineraria cara ao norte que marca a rúa de Santo Domingo. Polo nacente Ourense empoleirábanse pola ladeira do Montealegre ata o novo convento de San Francisco, impoñente atalaia sobre a cidade. Lembren que o anterior situábase en Cimadevila, na actual praza do Correxedor. Cara ao Barbaña comezan a aparecer edificios institucionais, entre eles o cárcere vello -despois provincial-, case rematado en 1836 cun proxecto de Alejo Andrade Yáñez, e acompañando por outros xa existentes, entre eles o matadoiro municipal, que aproveitaba as augas das Burgas, ou o hospital de San Roque.
Na historia urbana de Ourense foi esencial, á diferenza de vilas prósperas da provincia tales que Allariz ou Ribadavia, a designación como capital coa división provincial de 1833 de Javier de Burgos, Secretario de Estado de Fomento da Raíña Rexente María Cristina de Borbón. Ourense foi unha das corenta e nove provincias adaptadas ao novo modelo centralizado imitante do estado francés. Así, a cidade estaba destinada a ser centro de importantes servizos e formar parte da rede de comunicacións con outras capitais provinciais. Nese contexto impúlsase a estrada Vigo-Villacastín, primeiro circunvalación, despois foco de atracción, e cuxo tramo urbano estaría rematado cara a 1840, aínda que as obras continúen noutros sectores vinte anos despois. Consolidado transformado en rúa, pasa a formar parte da cidade, producindo un notable efecto de atracción, incluíndo novas edificacións -a primeira coñecida en 1846- que modificarán notablemente a fisionomía edilicia. Ábrense e estíranse rúas ata conectar con flamante viario, orixinándose un moderno espazo urbano cara a poñente. Deparen nos trazados desas novas rúas, que comezan a formar unha traza ortogonal que rodea ao núcleo anterior, algunhas de nova apertura, como a de García Mosquera ou a do Cardeal Quiroga, outras renovadas e/ou ancheadas, como as do Baño, de Lugo ou da Concordia.
A rúa do Progreso é un exemplo privilexiado de acceso á “modernidade”, que acontecerá co inicio da Idade Contemporánea, na que a cidade entra coas dimensións e aspecto que mostra a célebre cartografía de Francisco Coello. A nova rúa-estrada, xustifica a denominación de “Progreso” porque que, unha vez consolidada coa construción da “Ponte Murallón” que salva a valgada das Burgas, acollerá importantes edificios do Ourense da Restauración: a Deputación -antes almacén da familia Bobo-, tamén utilizaba como Audiencia e Goberno Civil, o Banco Simeón, o Hotel Roma, o novo Pazo Episcopal ou os numerosos edificios comerciais e residenciais, algúns tan significativos como a Casa Fábrega, a Casa Taboada, o Ferraxaría e Casa Villanueva ou Establecementos Álvarez, hoxe desaparecido.
Por primeira vez, a cidade foxe dos límites tradicionais, mostrando coa nova rúa unha fachada de modernidade que anticipa os novos tempos.
