En el territorio nacional fueron 56 las mujeres muertas a manos de sus maridos o parejas sentimentales
Un total de sete mulleres foron asasinadas por violencia machista en Galicia ao longo do ano 2015 que agora se pecha, tras o último caso dunha veciña de 69 anos en Mos (Pontevedra).
Polo menos 55 mulleres foron asasinadas en España polos homes cos que tiñan ou mantiveran unha relación de parella este ano, cando, a falta de confirmarse tres feminicidios que seguen en investigación, rexistraríase unha vítima mortal máis por violencia de xénero que en 2014. Dende que arrancou a Lexislatura cóntanse 215 homicidios machistas.
O primeiro asasinato de 2015 tivo lugar o día 12 de xaneiro na localidade alicantina de Elche, onde unha muller e a súa irmá foron asasinadas a mans presuntamente da exparella da primeira, un home de 70 anos que despois se suicidou. O último confirmado a 31 de decembro é o dunha muller de 69 anos e residente na localidade de Mos, en Pontevedra, que en outubro de 2014 denunciou por malos tratos ao seu marido, o presunto autor, que foi detido.
Así se contan 55 crimes fronte aos 54 rexistrados en 2014 e 2013 e aos 52 que deixou 2012, cando se rexistrou a cifra máis baixa de feminicidios en España dende que comezaron a recollerse estas estatísticas, en 2003. Non obstante, a Delegación do Goberno ten pendente de aclarar as circunstancias de tres asasinatos cometidos este ano en Torre do Mar, Fuengirola e Asturias que poderían elevar o balance a 58.
Das 55 mulleres asasinadas este ano, só 13 denunciaran e nun caso máis non se dispón desa información. O grupo máis amplo, 18 mulleres, tiñan entre 41 e 58 anos, aínda que 16 estaban entre os 31 e os 40 e once non cumpriran a trintena. A maioría delas, 44, aínda mantiñan unha relación de parella co homicida, mentres 11 xa a interromperan.
En termos absolutos, a comunidade autónoma máis azoutada pola violencia de xénero este ano foi Andalucía, que viu asasinar 12 das súas veciñas. Na Comunidade Valenciana foron dez os asasinos, en Galicia un total de 7, catro en Madrid, tres en Canarias e no País Vasco, e dous en Principado de Asturias e Castilla e León. O resto dos homicidios tiveron lugar en Aragón, Baleares, Cantabria, Castilla La Mancha, Extremadura e Murcia.
215 MULLERES ASASINADAS DURANTE A LEXISLATURA
O balance é inferior ao da Lexislatura anterior, considerada en anos naturais: entre 2008 e 2011 foron asasinadas 266 mulleres, fronte ás 215 que contan de xaneiro de 2012 e ata o 30 de decembro de 2015 os datos oficiais. En total, 51 destas mulleres (23%) denunciaran antes o seu agresor.
A delegada do Goberno para a Violencia de Xénero, Branca Hernández, explica nunha entrevista con Europa Press que ao longo da Lexislatura se viñeron analizando estas mortes e se chegou á conclusión de que non hai un único factor que explique por que habendo denuncia se produce o crime.
"Atopámonos cunha pluralidade de causas. Nuns casos a denuncia fracasara porque a muller se retirara. Noutros, quebrantárase a medida. Nalgúns casos fallara a coordinación entre administracións e noutros ditáranse sentenzas absolutorias, arquivos de sentenzas ou denegacións de ordes de protección," sinala.
CINCO FEMINICIDIOS AO MES DURANTE 13 ANOS
En total, 821 mulleres foron asasinadas con violencia de xénero en España dende o ano 2003; máis de cinco mulleres ao mes durante trece anos. Dende 2013 ademais, cóntanse os fillos de mulleres maltratadas mortos a mans dese maltratador: 13 nenos en algo menos de tres anos: 834 vítimas mortais en pouco máis dunha década.
O asunto dos menores foi central ao longo dunha Lexislatura na que se reformou a Lei Integral para incorporar os fillos das vítimas como suxeitos da protección que brinda a norma. Tamén se emprenderon outras medidas, como obrigar os xuíces a pronunciarse sobre os fillos en todos os procesos de familia, haxa ou non violencia.
O presuposto centrou tamén grande parte do debate, pois mentres a oposición denunciaba o recorte nas partidas da Delegación do Goberno, o Executivo defendía que "se executaba mellor" e que non se restara en protección, senón en áreas como persoal ou campañas, reutilizar as antigas.
Segundo os Presupostos Xerais do Estado consolidados de 2015, o Executivo empregou en actuacións para a prevención integral da violencia de xénero un total de 24 millóns de euros en 2012, 22 millóns en 2013, outros 22 millóns en 2014 e 24 millóns en 2015. Para 2016 prevese empregar 25,22 millóns de euros, cifra aínda por debaixo dos 32 millóns que se destinaron a esta partida en 2010 ou dos 30 millóns empregados en 2011.
MÁIS DE 16.500 MULLERES CON VIXILANCIA POLICIAL
A etapa de Goberno que toca ao seu fin deixa outras cifras, como as 51.641 mulleres que ao peche de novembro estaban monitorizadas pola policía polo risco que os seus maltratadores supoñían para elas. Ata 16.526 tiñan protección policial por estar en perigo baixo (13.476), medio (2.916), alto (126) ou extremo (8), conforme os datos recompilados por Europa Press.
O seguimento policial do risco foi precisamente outro dos temas estes catro anos, despois de que o Observatorio de Violencia Doméstica e de Xénero do CGPJ alertase de que en casos de asasinato machista analizados ou ben non existía esta avaliación coa que o xuíz dirime as medidas de protección a adoptar, ou o seu resultado é que non había perigo.
En 2014 o Ministerio do Interior anunciou unha revisión dos cuestionarios cos que se avalía o risco e o pasado mes de setembro confirmou que entrarían en vigor a principios do ano que vén, tras unha fase de verificación.
Tamén en materia de seguimento, consta que ao peche do mes de outubro, 756 homes en España levaban un brazalete de localización para maltratadores, dos 1.922 que se activaron ao longo da lexislatura. Mentres, había 10.577 usuarias da teleasistencia ATEMPRO, fronte ás 9.939 que constaban en 2012.
Pola súa banda, o teléfono de atención gratuíta sobre violencia de xénero 016 rexistrou en outubro de 2015 a cifra máis alta de chamadas dende que comezou a funcionar, en setembro de 2007. Rexistráronse 8.454 comunicacións ese mes e un total de 248.725 dende 2012 e ata entón, conforme os datos oficiais.
LEVE REPUNTE DAS DENUNCIAS
Outro dos asuntos centrais durante esta etapa de Goberno foi a evolución das denuncias, que en 2008 comezaron a caer e que tras cinco anos de descenso, remontaron un 1,5 por cento en 2014. En total, presentáronse 128.477 en 2012, 124.893 en 2013 e 126.742 o ano pasado. Ata setembro, última cifra dispoñible, contábanse 96.021, un lixeiro aumento respecto á fase inmediatamente anterior.
En paralelo, as ordes de protección, que eran 34.537 solicitadas ao cabo de 2012, caeron a 32.831 en 2013 e repuntaron un ano despois, con 33.167 pedidas ao peche de 2014, aínda que ese ano se concedeu o 57 por cento, dous puntos menos que o anterior. En setembro deste ano constaban 27.462, das que catro de cada dez denegáronse e un 4% máis, se inadmitieron. Tamén se concederon 5.654 permisos de residencia a mulleres estranxeiras en situación irregular.
Mentres, subscribíronse 2.465 contratos bonificados e 1.177 contratos de substitución para vítimas de violencia de xénero, concedéronse 1.762 axudas económicas de carácter social a estes perfís e 11.755 axudas para cambio de residencia. A renda mínima de inserción contaba con 31.555 perceptoras vítimas de violencia ao peche do mes de outubro.
