A cauda da pandemia

Que a pandemia ía traer cauda era cousa vista. Un ronsel dramático, sen dúbida, tantas mortes, tanto choio detido, ía cobrar peaxes. Mais os que nos adicamos ao mester crítico, sabíamos que mentres os cidadáns do común estaban enleados en asuntos domésticos, outros, os escritores, callados ou en trance de selo, andaban a fedellar en libros dos que moitos atoparon saída editora. Un deles, “Antonio. Diario dun confinamento”, de Patricia Hermida, dos que máis me teñan conmovido: ética e estéticamente. Outro, este que teño diante miña, “Cuánto pesa unha cabeza humana” (Vaso Roto), do vigués Alfonso Armada. Para mín o mellor libro de poesía en español que leva producido o ano. Un libro que pode ser tamén novela ou ensaio, escrito entre o 15 de marzo e o 3 de maio de 2020; cando alborexaba a plaga, cando semellaba que en breve íamos saír á rúa con menos restriccións. En puridade Armada, escribindo en versículos (e hai certo ton bíblico por momentos, as plagas de Exipto non tan lonxanas), por máis que por momentos xorda a métrica máis regular, entabla no seu monólogo dietarista un diálogo cun poeta seu de cabeceira: Paul Celan. Á beira do rumano bailan un vals mórbido: Carson, Glück, Dickinson, Rosalía de Castro (repinicar de campás en Bastabales), criando un fastuoso retábulo no que o eu lírico será o que presente a consabida guirlanda. E é que este libro ten moito, tamén, de confesional, de purga de corazón; trátese da relación paterno-filial, ou ben dos avatares dun autor namorado, aquí e acolá, cando fora mester. Mais todo iso embridado polo pudor que desfigura a lírica ata transformala en épica, n pouco, ¡un moito!, neste libro “total”, que nos revela a un autor “de culto”, que se move cáseque en silencio nun mundo, o literario, definitivamente ruidoso ou, mellor, boureeiro, troulán. Insisto, a entrega de Alfonso Armada, subtitulada “Diario de un virus coronado por el miedo”, é un libro fundamental nun ano que alá que se nos vai, carregado de incertidumes. Non está mal que a poesía auténtica (intelixente, enxeñosa, cal querían JRJ e Pedro Salinas) axude –no posible- despexar estas. Eis o papel de Alfonso Armada, reporteiro que fora en Saraxevo ou Ruanda, como poeta en liña de fogo. TÍTULO: CUANTO PESA UNA CABEZA HUMANA | AUTOR: ALFONSO ARMADA | EDITORIAL: VASO ROTO | PRECIO: 19 EUROS