Ourense no tempo | Aquel día que tivemos a honra de levar a Don Ramón

Nestes tempos de xubilado, nos que un ten todo o tempo do mundo para argallar nos vellos arquivos, saen o noso encontro instantáneas diversas de secuencias vividas das que un se sinte especialmente orgulloso. Atopo remexendo, estas vellas fotos de hai 47 anos, levando o cadaleito de don Ramón Otero Pedrayo naquela lonxada data do seu pasamento no que os xornalistas de Galicia tivemo-lo privilexio de facer o último turno da conducción do noso petrucio querido antes de que o tomaran os membros presentes da Real Academia Galega. Como saben, o traslado de Otero Pedrayo fixose por turnos organizados polo profesor Ogando, dende a súa casa da rúa da Paz até a catedral. Nos turnos sucesivos interviron veciños de Trasalba, amigos varios e representacións de institución coas que don Ramón tivera relación. Foi un traslado lento, pautado, armonioso no que estaba representada a Galicia toda. Imaxe do día en que levamos a Don Ramón. Se ollan detidamente as fotos verán a cantos persoeiros notables daquel tempo aparecen na instantánea. Desde o doutor Conde Corbal a o que fora presidente da Xunta o doutor Xerardo Fernández Albor, Valentin Paz-Andrade, o doutor García Sabell, o profesor Antón Fraguas. Era realmente un momento histórico. Tra-lo cadaleito camiñaban o resto dos membros da Real Academia Galega, Sebastián Martínez Risco, Marino Dónega, Xocas, Fernández del Riego e o resto dos académicos. Chegando perto das portas da catedral, o profesor Ogando dispuxo que cargáramos o cadaleito de don Ramón os xornalistas presentes dos diversos medios de Galicia. Eu daquela xa me atopaba en Vigo, e tocoume ir diante co querido compañeiro de “La Región” Ellacuriga, e tras nos Pedro Gómez Antó, Dorzán en outros. Maribel Outeiriño camiñaba rente nosa. Nos toman o relevo final Antón Fraguas, Martínez Risco, Xocas e outros dous que non me lembro. Pensaba eu naqueles momentos as veces que estivera eu na súa casa da rúa da Paz, escoitando e aprendendo e que aquel singular galego que tiñamos a honra de levar no nosos ombreiros deixaba unha densa obra escrita e un proxecto pendente. Nunha das derradeiras ocasións que estivéramos falando contoume que quería escribir un libro sobre Pardo de Cela, complexo e documentado, dada-as controversias sobre o personaxe. E como era home de humor, engadía que o tiñan amolado “os divertículos” que debían de ser uns trasgos burleiros que o andaban revolvéndolle as tripas. Don Ramón era como rio cauadaloso e pasaba dunha cousas a outra, mais o mellor era cando daba por finalizada a exposición e remataba “e perdoe porque a miña erudición e pouca.”. Xa teño contado de que ó dispor de quen queira, no Arquivo Sonoro de Galicia se atopan aquelas gravacións que eu lle fixen e guardei na miña etapa na radio ourensana, nas que son especialmente interesantes as mensaxes para as comunidades galegas de América. Mais aparte de conserva-la sua voz, teño a sorte de posuir dedicados os seus libros daquel tempo, do que amoso unha proba. Parte de ese tesouro que ei de pasar aos meus fillos e netos como herdanza máis valiosa. Entre aqueles documentos sonoros que se atopan no Arquivo Sonoro de Santiago tamén está a miña propia crónica radiofónica, na que o relato se aprecia marcado pola emoción que eu sentía naqueles intres realmente históricos. Pusuo outro material valioso como una colección de fotos de toda a conducción desde diversas perspectivas e que xa tengo facilitado para algún que outro libro. En fin, da gosto compartir, logo de tanto tempo, vai para 47 anos, eses intres da nosa propia historia nos que un estivo alí.