Carlos Magariños: "Vemos moita piromanía, non só hai lumes por motivos agrícolas"

A provincia ourensá é a máis perxudicada polos incendios forestais que ano tras ano aparecen -ou máis ben provocan- no terreo. Dos 144 focos de consideración que en 2020 calcinaron Galicia, máis de 90 ocorreron nesta provincia. Evitalos e reducir o seu impacto é unha prioridade e unha parte importante da prevención é a que chega desde o goberno galego. Este 2021, entre outras novidades, incorporaron a Unidade de Investigación de Incendios Forestais (UIFO), un grupo de axentes forestais que non intervén nas labores de extinción, senón que acode aos incendios para seguir o rastro do lume e esclarecer por que se produciu. Carlos Magariños é un dos coordinadores da UIFO. Este traballo non só entraña os riscos de estar en primeira linea de lume, senón tamén os posibles enfrontamentos cos pirómanos, razón pola que o entrevistado preferiu non mostrar o seu rostro na fotografía. Como é un día no traballo dun investigador de incendios? Non fai falta que o incendio este extinguido para empezar a investigar, acudimos desde o inicio ao lugar no que está activo. Canto antes cheguemos máis facilidades imos ter, dado que se está activo xa descartamos moita superficie e adiantámonos. Se esta apagado dependemos das condicións meteorolóxicas, as pendentes e a figura do incendio para estudar o lume. Ademais barremos a zona recollendo restos e evidencias físicas. Logo empregamos un método científico que consiste na lectura destas evidencias que deixa o lume na súa propagación. Cal é a porcentaxe de incendios provocados? O 99,9% dos incendios son provocados pola man do home pero non todos son intencionados. Compre distinguir entre provocados e intencionados. Os primeiros son os que ocorren por accidentes, causas naturais ou neglixencias (unha cabicha, o paso do tren, etc). Do outro tipo -intencionados, feitos concienzudamente- a porcentaxe é do 70%, unha cifra altísima e alarmante. Os intencionados son sempre por causas agrícolas? Un incendiario (persoa que provoca incendios), se prende cinco lumes ao ano posiblemente o faga con diferentes motivacións. Ás veces é difícil coñecer a motivación porque pode depender da confesión do autor do incendio. Xéranse hipóteses e estudamos a persoa con cadros indicadores para achegarnos o máximo posible. Vemos moita piromanía, unha enfermidade psicolóxica. Tamén están os casos de pelexas co veciño ou coa administración. Detectades moitos trastornos de atracción ao lume ou a prender lumes? Hai casos, detectámolos. Hai xente que desfruta prendendo lumes, aínda que para afirmalo sempre é necesario que o confirme un psiquiatra. Por que Ourense arde tanto en relación ás demais provincias? Ourense é a provincia que mais monte ten, algo que facilita a propagación do lume e aínda están en estudo as motivacións dos incendiarios desta provincia. A climatoloxía tamén inflúe pero a climatoloxía non planta lumes. Hai provincias españolas con condicións de máis sequidade e arden menos. Como podemos achegarnos ao risco cero? O risco cero nunca vai existir, pero para reducir a cantidade de incendios é fundamental a educación. A sociedade ten que chegar a entender que os incendios non son unha solución ou unha alternativa. Ademáis, a nivel inmediato hai que incrementar a investigación para dar coas causas e actuar frente a elas. De aí salen medidas complementarias como prohibir a caza, o pastoreo ou facer franxas ao redor das vivendas. O dos incendios é un problema social e todos somos parte da solución. Ademais da desgraza obvia da perda da flora, que outras desgrazas acarrean os lumes? A desaparición da vexetación é a primeira, pero tras ela os lumes afectan ao chan. A pedra queda ao descuberto, a rocha nai, imposibilitando que a vexetación se rexenere e tarde miles de anos. Tamén a fauna se ve afectada, rómpense ecosistemas e ciclos de vida. Por último, é grave a cantidade de CO2 que se solta á atmosfera. Non só sube o CO2 procedente do incendio, senón que a vexetación xa ten acumulado dióxido de carbono e tamén se solta á atmosfera. Xa por non falar da perda de bens materiais ou danos personais, por desgracia tódolos anos morre xente nos incendios. Quen pode intervir nas tarefas de prevención? Todos, os veciños tamén. Poden colaborar na limpeza de fincas, de franxas. Unha cousa que pasa é que a veciñanza é moi pouco colaborativa á hora de dar nomes, de descubrir ao autor dun incendio. É un peligro, teñen que axudarnos en todo o que poidan. Hai teléfonos aos que chamar de forma anónima para dar nomes e contribuir a cesar a actividade incendiaria. É común a reincidencia nos pirómanos? Por qué ocorre isto, non teñen medo de ser descubertos? A maioría das veces cando condenan a alguén, non volve a incendiar, pero hai casos de xente que estivo no cárcere e foi condenada por incendios e aínda así volven, é unha cuestión difícil de saber. Outros non volven a reincidir pola vergoña que acarrea cando chegan as aldeas, a opinión pública ten moito poder neste asunto. A xente fai a súa xustiza paralela. n