Este pasado martes 12 de maio de 2010 apresentou-se no Ateneo de Ourense un livro do amigo José Cabañas González, no que nos ilustra dos trágicos acontementos na Bañeza no mes de julho de 1936. Moitos pensaram que aquelo é moito melhor deixalo soterrado no espazo e no tempo, pero grazas a iniciativa do Governo socialista, a recuperaciom segue adiante. Com todo, o Governo da Xunta do Feijoo recortou o 90% das ajudas para este asunto, e ainda som moitas as incógnitas do acontecido e maiores as dimensións das consecuencias experimentadas polos reprendidos, asasinados e paseados, ainda que com esforzos pessoais como o de José Cabañas, podemos ver com claridade, o que nom podemos deixar que volva acontecer.
Por fortuna nom som poucos os historiadores que investigam e publicam os seus trabalhos. Com todo, os bos afeiçoados á historia tamem tenhem moito que dicer neste sentido e coa axuda de profesionais generosos coma Julio Prada e coa esperanza de que o seu altruísmo nom se esgote antes de tempo, os trabalhos tenhem um rigor e uma metodología axeitada e propia duma investigaciom que chega a todo o mundo. Por outra parte nom quixera cometer o erro de comparar uma tese de doutoramento co melhor destes ensaios, pero vai sendo hora de que se atenda máis desde as universidades aos que querem recuperam datos de moito interés, e escrebem livros que tenhem que editar afrontando os costes. E por se fora pouco a editorial Lobo Sapiens neste caso tem o valor de dicer na primeira folha do livro de Cabañas, que nom se fai responsabel do contido escrito polo autor; parece que eles tamem tenhem reparos em editar este tipo de trabalhos!.
Cando conhecim a Cabañas e a investigaciom que levaba adiante, soubem que um entusiasta da historia coma él, podería chegar a recolher aquelo que moitos intentarom, pero nom puderom. A súa capacidade de chegar ás pessoas, ajudáro-no a mergulhar-se tamem nos arquivos pessoais que ainda existem. Lembro casos parecidos ao de Cabañas que ficam um tanto esquecidos pola gente em geral. Por ponher um ejemplo, Javier Quintas (profesor no Cisneros), foi quem de recuperar as cartas do último alcalde socialista Manuel Suárez, homenageado polo Concelho de Ourense, ou de agrupar todos os números da revista ATEO en formato digital. Outro ejemplo é David Simon Lorda coa monografía Médicos ourensanos represaliados na Guerra Civil e na posguerra. Historias da longa noite de pedra (Fundación Dez de Marzo, 2002), que com moita dedicaciom, falou coas familia dos reprendidos e recuperou moita da documentaciom gardada e agachada.
Pero volvendo ao livro de José Cabañas hai que dicer que éste é tam só uma introducciom dos que venhem em caminho. Pretende ser uma trilogía do acontecido e estamos agardando polo resto. Neste primeiro volume, de 613 páginas e máis de 1000 notas ao pe, cuma bibliografía extensa e com más de 130 fotografías, o autor expom os métodos de represiom e saca algumas conclusións de moito interés. Um livro recomendabel a todos aqueles que nom querem esquecer aos seus, que derom a vida polas súas ideias, e que a día de hoxe seguem soterrados no injusto esquecemento.
