Cen anos despois: Galicia, un mundo

A conmemoración dos cen anos da publicación do primeiro número da revista Nós, ás portas doutro acontecemento cultural tan relevante como é o Xacobeo 2021, ofrécenos a oportunidade de afondar nun dos momentos imprescindibles de conformación da cultura galega. Sitúanos fronte a unha ocasión única para reencontrarnos co que probablemente é, xunto ao Rexurdimento, o fito culminante na construción da nosa identidade. Consciente do impacto da Xeración Nós na historia galega, a Xunta vén desenvolvendo unha programación cultural en colaboración con institucións de toda a Comunidade e que ten por obxecto preservar a memoria e difundir o legado deste grupo de homes e mulleres cuxas ideas seguen hoxe a marcar o no noso rumbo. Precisamente, man a man coa Deputación de Ourense, inaugurouse hai un mes en Santiago de Compostela, no Museo Centro Gaiás da Cidade da Cultura, a exposición máis ambiciosa que se ten realizado ata o momento sobre esta xeración: Galicia, de Nós a nós, comisariada polos profesores Ana Acuña e Afonso Vázquez-Monxardín. A mostra chegará a Ourense no mes de febreiro para continuar logo a súa itinerancia en Pontevedra. Aínda que a transcendencia da Xeración Nós abrangue a toda Galicia, a relevancia de Ourense é determinante no seu devir, xa que foi nesta cidade onde vería a luz e se imprimiría os seus primeiros anos a revista Nós, promovida por un grupo de intelectuais (conformado arredor de Risco, Pedrayo, Castelao e Cuevillas) que imprimiu un pulo decidido á lingua e á cultura galega, con vocación de dignificar o propio e conectalo co mundo. O Ano Nós quere ser unha homenaxe, non só a unha xeración de xigantes, senón ao propósito de actualizar o seu pensamento e legado para achegalo á sociedade. Cómpre, en particular, que asumamos a vontade de aproximar á mocidade as súas ideas, empregando linguaxes e tecnoloxías que nos permitan conectar coas xeracións máis novas. Sirva como exemplo deste obxectivo o baleirado dixital de toda a colección da revista Nós, promovido pola Consellería de Cultura e co que se pretende facilitar o acceso en liña aos seus contidos. Queremos, en definitiva, transcender o carácter temporal desta celebración, e que os esforzos investidos na difusión dos homes e mulleres de Nós sexan aproveitados, construíndo recursos que permanecerán unha vez finalizado 2020. Confiamos en que este Ano Nós nos axude a descubrir como moitos dos feitos que hoxe asumimos como unha parte natural de Galicia non existirían sen a visión, o esforzo e compromiso desta xeración, e que, sen dúbida, o país no que hoxe vivimos sería moi diferente sen as súas achegas. Esta viaxe ao corazón da identidade galega permitirá coñecernos mellor e tomar consciencia de todo aquilo que nos define como colectividade e corpo social, comprendendo deste xeito a máxima vixencia do coñecido dito de Vicente Risco que, un século despois, volve escoitarse lembrándonos que Galicia nunca foi pequena, que Galicia sempre será un mundo.