Mandianes: “Entroido é a época na que cada un é o que quixera ser sempre"

El antropólogo limiano Manuel Mandianes regresó a su casa y en la mejor de las épocas para hablar, precisamente, de Entroido. Lo hizo de la mano del Foro La Región en la Casa de la Cultura de Xinzo de Limia, en la primera de las dos escalas que hará con este mismo motivo en la provincia, la segunda, la de hoy en Verín. 

Lo presentó su "buen amigo" Manuel López Casas, quien recordó el pueblo que vio nacer al conferenciante, Loureses, en el Concello de Os Blancos. Y fue ahí, concretamente, por donde Mandianes quiso comenzar su charla. Se había propuesto, como él así aseguró, iniciar la sesión nombrando a Kant, o a Descartes, pero decidió, después de esa sentida presentación, hacerlo por su localidad natal. De ella recordó su forma de 'entroidar', en sus tiempos un poco más mozos, cuando la mascarada invadía las viviendas de los otros y le hurtaba los chorizos: "Habería maior símbolo de liberdade que ese? Permitiríase noutra época do ano que se entrase na casa dun descoñecido, doutro pobo, e te recibiran con vítores, e agradecidos? Qué pasaría se sen ser Entroido a mascarada invade as rúas doutros pobos?". Esa terna de cuestiones le sirvió para explicar al público que el Entroido es "o caos, a subversión de todos os valores sociais, onde todo está permitido, onde o obispo acaba sendo monaguiño; a monxa, prostituta, e o alcalde quixera ser mendigo", apuntaba Manuel Mandianes, para continuar afirmando que "é nesta época onde cada un de nós é o que verdadeiramente quixera ser sempre, onde canda un de nós se viste como quixera vestirse sempre", aseguró. 

Tuvo la charla sus minutos críticos con todos aquellos que de alguna u otra forma han intentando hacerse con el control del Entroido: "A igrexa tentouno, pero acabou desistindo. Agora é o poder político o que, vendo que non consigue exterminalo, tenta controlalo. Pero eu son dos que pensa que un Entroido institucionalizado non é un verdadeiro Entroido. Pode ser un cortexo, pero nunca o verdadeiro Entroido", dijo el profesor Mandianes. Fue ahí cuando intentó sacarle de la cabeza a todos aquellos que así lo han decidido la "peregrina idea dun entroido de verán. O Entroido sempre tivo lugar na primeira lúa nova da primavera, ou na última do inverno, nesa lúa nova antes da chea, que é época de tránsito dos seres dun e doutro lado. O carnaval non foi inventado para desfrutar da liberdade antes do mércores de cinza", sentenció.

Al tiempo que también puso en entredicho la verdadera y actual esencia de esta manifestación, "que últimamente comeza a estar moi mediatizada polo poder económico, estáse a convertir nun acontecemento económico que se empeza a situar lonxe das súas verdadeiras orixes", afirmó.
Fue en ese punto cuando situó, sin fijarlo expresamente, las etapas primigéneas del Entroido: "Ninguén pode fixar con exactitude cando comenzou, pero xa nos primeiros textos da cultura occidental, como na Odisea ou a Iliada se mencionan os costumes de botar fariña sobre os túmulos, pola crenza de que todos os seres do máis alá eran brancos, como primixéneamente o eran as máscaras, que sempre eran brancas", afirmaba el conferenciante, estableciendo además el paralelismo entre "os enmascarados do Entroido e as xentes do máis alá, porque só esas xentes do máis alá teñen a liberdade absoluta para facer o que queren, coma no Entroido". 

Según Mandianes, "todo enmascarado é para nós alguén que ven dun mundo descoñecido e o Entroido é iso, é xente que ven dun mundo descoñecido para nós". Con todo, auguró larga vida a esta manifestación social: "O carnaval gañará unha maior importancia pola secularización da sociedade. Está deixando de ter importancia a liturxia eclesiástica, e mesmo a política, en prol doutras manifestacións como o Entroido ou mesmo o fútbol, porque a xente non pode deixar de vivir en sociedade. O seu futuro é directamente proporcional á perda de importancia da relixión e da política, e aínda que as institucións tenten controlado, non será suficiente para que acaben con él", concluyó.