Cristina de la Torre, la "versión Valdeorras" de cine

Neste confinamento puxo en marcha Versión Valdeorras, conténos, como xurdiu a idea e en que consisitiu? Foi case un impulso. Ocurríuseme un domingo, tras quince días de confinamento. Xa había en marcha varias iniciativas de partillar películas e pensei que podía subir documentais feitos hai anos como "Apartado 12", que dirixín no 2006. Falei con Domingo D. Docampo, o produtor, a quen lle pareceu moi boa idea e ofreceuse a poñer en aberto durante unhas horas a súa última peli, "O desafío do Sil". O nexo de audiovisual feito en Valdeorras era perfecto. Contactei co resto de directores e directoras e en vinte minutos case todos estaban dentro. Incluso o nome do proxecto e a imaxe gráfica escolleuse de forma colectiva, debatíndoo con amigos. En dous días tiña a web montada e unha programación de doce películas para tres semanas. Facer os coloquios e usar as redes sociais foi igual de espontáneo. Ó principio con fallos, claro, pero sempre coa complicidade dunha comunidade moi volcada co proxecto. Foi unha experiencia moi chula, coa que reconectei con moitos amigos e profesionais da comarca, descubrín outros e creo que entre todos puxemos en valor o audiovisual feito en Valdeorras, demostrando a importancia da cultura e do cine. E sobre todo, poidemos concentrarnos noutras historias que non fose o coronavirus. E tan boa foi a acollida que deu un paso máis… falenos dese proxecto cultural que se trae entre mans. Tras catro semanas de programación, tivemos que ampliar unha semana máis con outros documentais que eu descoñecía, parecíame absurdo pechar a web e frear o proxecto. De cada fío que tiraba aparecía outra historia, outro realizador… Así que a idea é convertelo nunha revista cultural online que difunda proxectos, creadores e divulgadores da comarca e de territorios próximos como o Bierzo e mais a Ribeira Sacra. Tamén coa idea de ampliar a outros sectores, como a música ou a historia. Este fin de semana estreámonos cunha publicación sobre o Silfest e seguirei incorporando contidos durante o verán. Co tempo quero que sexa tamén unha plataforma para promover eventos ou iniciativas propias, levo moitos anos facendo xestión cultural en Coruña, Guitiriz, Ferrolterra… é o momento de traballar mais na casa. Cristina de la Torre (Foto: Martiño Pinal). Que busca con estas iniciativas na zona de Valdeorras e que se extendan por parte do Bierzo e a Ribeira Sacra? Pasan cousas no Bierzo, dende o punto de vista cultural, que teñen moito que ver connosco. E igualmente na Ribeira Sacra, que ademais é unha identidade moito máis recente que as comarcais pero moi ben implantada e proxectada. Valdeorras ten moito que aprender delas e a cultura é un pilar nesa proxección identitaria. De todas maneiras eu son moi de non pensalo moito, comezar con algo como incluir documentais de amigos de Chantada, ou algún traballo sobre o Valle do Silencio, e aí vemos a onde nos leva. Nas zonas do interior temos que conectarnos máis para crear sinerxias. Xa nos une o Sil, a Vía Nova, o tren e agora o Camiño de Inverno. Únenos a historia e hai que reconectarse de cara o futuro, para que vivir aquí sexa atractivo e tampouco nos ignoren dende fóra e a creación e divulgación cultural é básica para que teña sentido. Inevitable é lembrar a película “Santoalla", da que foi productora, e que recolle a historia que se coñece do “holandés de Petín". Que lembranzas ten dese tempo? Como xurdiu meterse a productora do filme? Foi emocionante e aprendín moito sobre como contar historias e sobre todo de que hai que preguntar, todo e a todos, e se non contestan pois xa tes o non, pero hai que intentalo. Ás veces cústanos falar do máis próximo, porque ten implicacións emocionais máis fondas, pero hai que atreverse. Neste caso foron dous directores de Nova Iorque os que se atreveron e síntome afortunada de que me incorporaran ó equipo. Primeiro como tradutora, pero despois acabei facendo moito mais polo meu coñecemento da zona e os meus contactos. Con ese proxecto sentínme máis xornalista que nunca. Estrea de "Santoalla" no OUFF. Como ten evolucionado persoalmente? Se te refires ó meu traballo gústame cambiar e asumir retos. Comecei traballando en prensa escrita, dirixín documentais, pasei por unha televisión local, fixen produción audiovisual, radio... e agora tamén fago proxectos de formación e de xestión cultural, monto exposicións, eventos, roteiros guiados. Volvín un pouco á divulgación histórica e quero seguir por aí. E sobre todo volver a facer documentais. E a nivel persoal? Non sei, máis tranquila pero igual de intensa, cústame separar traballo e vida. Quen traballa comigo dí que me sobra paixón (risas) É Valdeorras un bo escenario de cine? Dime ti, en trinta anos fixéronse doce películas para cine e televisión, comezando por "Sempre Xonxa", a peli fundacional do cinema galego. E non so polas paisaxes ou as localizacións, rodar en Valdeorras é facil porque a xente está moi familiarizada co sector e iso axuda moito á produción. A comarca está moi contada en películas pero hai moitas historias por facer que poderían rodarse aquí. De feito, unha das ideas que xurdiu dos coloquios de Versión Valdeorras foi facer un encontro de cineastas similar ó Chanfaina Lab que organiza o noso veciño Manolo González en San Sadurniño. Tamén facer un festival de cinema adicada ó mundo do viño, algo para o que contariamos coa experiencia da ruesa Ana Domínguez, directora de "Os Fillos da Vide" e do Festival [S8] da Coruña. En Valdeorras temos lugar, talento, experiencia e relato. Hai que poñerse. "En Valdeorras temos lugar, talento, experiencia e relato. Hai que poñerse" O cine e as plataformas, como diría que é a súa relación? A nivel narrativo preocúpame que vemos menos pelis e estamos crecendo sen paciencia para observar, escoitar e interesarnos pola mirada do director. As series están ben, pero son para o cine como o churrasco á gastronomía, a opción fácil, sabroso si, pero con pouca variedade e profundidade narrativa, aínda que hai excepcións e verdadeiras xoiais. Outra consecuencia é que se perde a autoría, o que importa é o nome da plataforma, a marca, e non quen escribe o guión, actúa ou dirixe. Imos cara fábricas de entretemento e hai que equilibralo protexendo a produción independente e as salas ou en dez anos haberá un discurso cultural único no planeta. Nunha situación así o catálogo de películas de Versión Valdeorras non existiría. Como cre que camiñará o reinicio da actividade audiovisual nesta nova normalidade? Esta situación está acelerando cambios que antes eran paseniños, na cultura e en todo. Se xa mandaban as plataformas agora son os deuses do Olimpo porque os teatros e os cines están moi limitados. Entendo as precaucións pero non que se poda encher un avión e non unha sala de cine. Creo que ten que ver coa proxección de culpabilidade. No avión a culpa do contaxio é do pasaxeiro, en cambio un brote nunha sala sería culpa dos titireteiros, que presionan para seguir traballando. Algún proxecto a maiores que nos poida desvelar? Levo tempo desenvolvendo unha serie documental relacionada coa vida sostenible con Lucas Requejo, un ecoactivista da Mariña, pero hai que darlle unha volta no tempo postcovid. Tamén me impactou moito o documental sobre a romanización do IES Lauro Olmo do Barco e o IES Cosme López da Rúa que puxemos en Versión Valdeorras. Gustaríame facer un documental sobre os Escarbadores e o mosaico da Cigarrosa, do que se conserva moi pouco. Quen levou o mosaico? Nesas ando.