O dereito á ignorancia, a ser ou quedar por parvo, parece unha simpática achega nova ao dereito moderno. E que, miren que cousas, en vez de avergoñar ao que reclama para si a ignorancia, parece que incluso o enorgullece e quere sacarlle tallada. Lembro hai anos que un grupo moi contrario ao uso normal do galego en novos ámbitos distintos dos tradicionais, dicía que cando eles chegaban apurados ao Hospital de Coruña cun enfermo, como só vían o letreiro de anunciaba “Urxencias”, non entendían e non sabían onde tiñan que ir. O que non entendo é como deron saído de alí unha vez que só se anunciaba “Saída”. Seguro que non era tanta a ignorancia como a mala fe.
Tamén hai pais, moi pouquirrichiños por sorte e fíxense como matizo a escaseza deles, túzaros abondo como para cuestionar as ensinanzas establecidas nas leis para os seus fillos, non por reflexión, senón por instinto. “Eu non quero que lle ensinen X -digamos galego ou matemáticas, por exemplo-, pois hai linguas máis grandes e calculadoras baratas, ademais para que lle serven as raíces cúbicas?”. Dereito á permanencia na ignorancia hereditaria. Na democracia de patrón televisivo actual parece que, incluso, mola. Si. O dito. Dalgún xeito a ignorancia pasou de vergoña a dereito social.
Pensaba nisto, claro, lendo a confusión do cidadán que quería ir a un sitio e foi a outro en avión. É obvio que hai fallo de seguridade na compañía. Pero non é menos evidente que hai unha ignorancia da que calquera debería estar avergoñado. O feito de que fose el o único confundido –e non que fosen vinte ou trinta pasaxeiros equivocados- fala do enorme despiste persoal. Independentemente de que a compañía tivese unha fisura de seguridade, é case imposible non ver os letreiros –ah, se cadra non ten porque saber ler un-, é case imposible non falar coa demais xente esperando. Non vexo nada de que gabarse nun fallo así. Ningún mérito non dar collido o avión xusto. Moitas veces, na parada do bus, pregunta a calquera: Sabe a que hora pasa do de Seixalbo que vai pola Cuña? E xa hai contacto humano... A de “se un non sabe, pregunta”, é frase que non debía pasar de moda.
E falando de contacto humano lembro como un día na estación de Milán, hai moitos anos, salvei a dúas xordas catalás dun problema. Polos altavoces anunciaban que o tren que ía a Barcelona estaba estragado e que os pasaxeiros subisen noutro que saía por outro anden e que puña nos letreiros de fóra que ía a Paris, e que xa llos cambiarían cando chegasen os encargados. Identifiquei ás dúas xordas que falaban por linguaxe de signos entre elas como catalás polas señeras cosidas nas mochilas e deime conta do que acontecía.
Fixas como estafermos, ao lado do letreiro de Barcelona do tren estragado, non se movían cando a xente comezou a moverse. Case as teño que arrastrar ata o tren novo e empuxalas para dentro, porque me miraban desconfiadas sen crer moito as miñas atoutiñantes indicacíóns. En canto viron que tiña razón, preto de Port Bou, non sabían como agradecermo. Tiñan unha minusvalía auditiva, pero non eran nada parvas. Nada.
