Ano novo, vida nova. Xa non está miña nai pra recordarmo. Van alá unha ducia de anos que non está e acórdome ben máis dela tales días coma os de hoxe que en calquera outros do seu propio cabodano. Isto da memoria élles algo moi selectivo.
Eu, de rapaz, era moi delgadiño; mesmo diría que de pata fina, tamén de bandullo tirado pra diante por culpa da miña quinta lumbar que veu mal de fábrica. Pero con todo e con iso era un esmirriado individuo a quen a advertencia, adoito feita pola nai da miña nai, soábame a coña mariñeira.
Dicíame “mañana ayunarás, Galvan” i eu, que sempre fun torpe de ouvido, entendíalle “mañana hay una rasga, Galbán”, que era a súa versión do “non deixes pra mañá o que poidas facer hoxe”, máis propio da súa filla María Teresa, a miña nai, así que nunca lle fixen caso. Íaseme a imaxinación na busca do que raios sería unha rasga, se é que algo era, e máis de quen sería aquel Galván de nome tan estraño.
O das miñas entendedeiras sempre me alarmou bastante, sempre me preocupou. Ó longo da miña vida sempre padecín confusións deste tipo. En Pontevedra entendín, na época dourada do equipo granate, que o equipo de fútbol local tiña complexo de Edipo. Cando manifestei a miña desconfianza ante tal afirmación fun advertido de que o que sucedía era que estaba vello o equipo. Desas teño moitas, cada día máis, pois non aturo os auriculares deses que lles receitan ós xordos. Contareilles algunhas outras aínda a risco de que isto acabe parecéndose a un monólogo deses da tele dos que, os máis deles, carecen de graza algunha. Xusto é recoñecer que os hai excepcionalmente bos, deses que escachar a rir según os vas escoitando.
Hai uns días, nun xurado literario, manifestei a miña oposición á defensa que outro membro do mesmo fixera da vaca galega. Ata me irritei. A vaca galega xa non é un símbolo, e menos pra o poñer nunha bandeira. Non pode selo. Xa non se ven vellas termando dun adival mentres as levan pacer nas gabias das estradas. Non poden selo cando un litro de leite costa menos ca un litro de auga embotellada, cando non se ven vacas nos prados, menos aínda nas brañas, se é que quedan vacas e se é que quedan xentes nas aldeas.
A maiores eu non lera, en ningún dos traballos, semellantes criterios sobre as nosas vacas, que xa a penas quedan, substituídas que foron por esas frisonas que por non ter non teñen nin sequera cornos, que llos serran e queiman de contado. Unha tristeza. Cando eu fun profesor xa había rapaces que non sabían que as galiñas tiñan plumas. Estaban convencidos como de que viñan ó mundo xa en pelotas, que era coma os vían nos supermercados. Que tempos!
No extinto Cine Avenida, o que estaba na rúa de Curros Enríquez, a que leva á chamada Ponte Nova, a que tiña o fielato do lado ourensán e non no da Ponte Canedo, puñan un anuncio de pastillas de caldo concentrado dunha marca chamada “Gallina Blanca”. Un pequeno relato no que unha pita, acompañada dunha música pertinente, ou sexa, suxerinte facía un striptease con todas as da lei ata quedar coma o galo de Morón, sen plumas e cacarexando; momento no que unha man á puña a cocer nunha tarteira; pois ben, tiñamos un compañeiro no colexio que afirmaba que aquilo o motivaba resultándolle pecaminoso.
Case prefiro o de agora que o de antes. Á fin e ó cabo hai gatos, non sei se son exipcios, que si o son; chámanse de raza sphynx, digo eu se acaso polas esfinxes; gatos que veñen ó mundo sen pelo ningún e valen unha fortuna. Poden chegar ós oitocentos euros, pero adoitan non pasar dos cincocentos. Os polos e as galiñas aínda non chegan a tanto. De momento. Prepárense que todo chega. Isto non o dicía a miña avoa, pero dio moita xente e penso eu que razón non lle falta. Pero volvamos á vaca que se paseou non tanto polo xurado literario como polos meus estragados órganos auditivos. Nun momento dado notei que os resto dos compoñentes daquela pequena elite de escollidos ollaba pra min con certa suspicacia pousada nos seus ollos. Digo con certa suspicacia por non dicir que con verdadeira ironía. A defensa non era a de ningunha marela, tampouco dunha cachena, a dos fermosos cornos de lira, menos dunha caldeá, tampouco de ningunha gata exipcia, senón da bata esa como a que Mon Devane ou algún dos seus colegas, pintou nalgunhas casas das que lindan con inhóspitos soares, nas entradas dos pobos, cando non con camiños veciñais polos que apenas xa ninguén transita... agás as vellas avoas con bata sen mangas que regresan de ir por herba, que xa non de lavar no río. Falábase no artigo que resultou ser gañador desa bata tan propia das avoas, nin sequera das de guatiné que foron a xerme de Inditex, senón desa bata a cadros que é case un mandilón, cando non un uniforme de traballo das hoxe vellas mozas que xa son da miña idade. Onde irás Tomás que non aprendas unha cousa máis.
Ser duro de ouvido tamén ten as súas vantaxes. Meu tío avó Victorino, xordo tamén coma unha tapia (isto élles cousa de familia) adoitaba afirmar moi convencido que “unha xordeira ben administrada pode constituír un capital”. Coido que non lle faltaba razón, ó meu tío Victorino. Moita máis ca os que din estar “tenientes” cando “fan ouvidos xordos” ás queixas e lamentos inferiores. Isto de estar teniente é de orixe militar. Afectáballe ós tenentes. Ignoro se tamén os tenentes coroneis e sospeito que algo máis ós tenentes xenerais. Pero seguro que sí ós máis dos tenentes que se distinguiron por non trasladar as queixas da tropa ás autoridades superiores. Estar tenente é estar desentendido.
Xa ve o lector onde nos pode levar o paso dun ano a outro se ven na compaña deses desexos dunha nova vida que adoito nos invaden. Ano novo vida nova. Ouh, se fora certo! Ouh, se lle tivera feito algún caso á miña nai... que algo xordiña tamén foi; por certo.
