Xa caeu a primeira lamprea deste ano. Tardar tardou, pero por fin soubemos da dona das augas frías. Noutros anos a estas alturas xa caeran varias. Daquela competía eu cun cirurxán e máis cun prelado doméstico, composteláns ambos, e, en tempos, tamén o fixen cun tío, menor ca min, máis novo; algo que se debeu non ás competencias propias da Hyperoartia agnata, senón ás segundas nupcias dun bisavó ó que se nota que lle tiraba a cousa. Esta agnata, este bicho sen mandíbula, que non é nin carne nin peixe, éralles portuguesa, quero dicir, galega do sur. Érao do mesmo xeito que a que caerá o venres que ven, pasado mañá, ha selo do Ulla, ou sexa, portuguesa do norte, pois tanto ten, dado que o bicho é internacional e non todo o mundo sabe aprecialo. Mentres tanto, o animaliño non se rí a mandíbula batente porque non pode; que senón faríao.
A minhota esta da que lles falo éralles de Vilanova de Cerveira. Demos conta dela no restaurante Don Julio, en Vilameâ, un pouco antes de chegar a Cerveira. O viño era da terra. Meterlle un rioja, ou un ribera-duero a unha lamprea, quen dí a ela dí a un lacón con grelos ou a un cocido, non é que sexa un pecado mortal, pero convirán comigo en que cando menos venial si poderemos consideralo. Este que axudou á inxesta era un viño da terra, viño da casa, un viño que leva tamén o nome de Don Julio. Lástima que dende Ourense se tira máis pra Chaves e prás terras de Tras os Montes que senón suxeriríalles, ós amantes destas cousas, que pararan onde lles digo; mesmo teñen o hotel do Minho alí ó lado se precisan botar unha sestiña chegada a hora do letargo post prandial.
Non se me sorprenda o lector polo feito de que escriba destas cousas e menos de que o faga co entusiasmo co que o fago. Ninguén se sorprende cando o fago dun libro que me gustou e silencio aqueles que non me gustaron. Os libros son necesarios, a comida é imprescindible. Falando en primeira persoa, que como eu adoito facelo -xa saben o do ego dos escritores- os libros e os manxares, os manxares e os libros, unha conversa amena, un sorriso amable, calquera cousa da que nós diríamos exquisita e os galegos do norte de Portugal dirían espantosa (os idiomas téñenlles estas cousas que os académicos chaman falsos amigos) xunto con algunhas outras máis -eu que sei, a man dunha muller fermosa que che agarima a caluga, mentres che fala baixiño- todas elas e algunhas máis, en aparencia frívolas, sonlles contundentes e imprescindibles chegada a hora de alegrar os días das nosas vidas.
Así que, perdido o medo, inaugurada a tempada, e antes de que veña o cuco e lles sinale ós camiños dos que non regresar, seguiremos coas lampreas. A próxima a do Ulla, como lles advertín, de mesmo eiquí ó ladiño de onde eu vivo. Media ducia delas ó ano non deben facer dano. Amén, é dicir, así sexa.
