Ando a ver unha serie de televisión coreana. Esas que agora chaman plataformas están cheas delas, como se doutra invasión se tratara. E trátase. Comecei vela cheo de suspicacia porque a anterior de tal procedencia antollaráseme dura en exceso, innecesariamente cruel e despiadada e xa me vai chegando con ler as estatísticas que últimamente nos presentan os xornais. Porén esta da que lles falo é unha historia de amor entre un rei que é raíña e un o rei non é macho senón femia… e por aí vai a cousa. A serie é longa, chea de grandes primeiros planos, de silencios que pretenden ser expresivos e que o son malia a asiática inexpresividade dos rostros e os seus apenas perceptibles sorrisos. Case que se diría dela que pertencera á factoría Disney, con perdón. Preguntarase entón, o lector atento, por que raios persisto en continuar véndoa. Direillo. Sigo véndoa porque é dunha beleza plástica que compensa o resto. Así de simple é a razón, ou así de simple son eu. Sucédeme o mesmo co ballet e cos touros. Ambos teñen breves segundos de beleza plástica que, ás veces, só ás veces, compensan de todo o demais. Nesta serie son minutos e minutos, así que xa me dirán. O outro día, reparando nuns deses longos minutos de beleza, recordei os anos da chegada a televisión e o axiña que nos adaptamos á nova realidade da tele en cor. Foi, logo dunhas poucas horas, como se xa dispuxeramos dela dende o noso nacemento. É prodixiosa a adaptación que temos os humanos unha vez postos diante de novas realidades. Os meus compañeiros do extinto colexio menor Calvo Sotelo acordaranse das radios de galena que escoitabamos facendo que os xergóns ou as patas das nosas camas serviran de antena. Era milagroso que aquel trociño de galena, metido dentro dunha ampolla de vidro, captara ondas das que aínda non sabiamos nin sequera o nome que as distinguía. Debo recoñecer que o feito de ter que admitir -porque é certo que foi así e, que dende que se dubidaba se sería posible cruzar o Atlántico voando, ata que o home pousou o pé na Lúa, non transcorreron máis de cincuenta anos- tamén me fixo reflexionar non só na fugacidade coa que ocorre todo, senón a indiferente rapidez e naturalidade coas que o aceptamos. Un é así de simple; millor dito, os humanos somos así de contraditorios: negámonos ó cambio e aceptámolo de contado e sen maior solución de continuidade.
Sen embargo hailles unha chea de cousas que non é que me custe aceptalas -que outro remedio me queda?- senón que non son quen de me deter a reflexionar nelas. Nunca fun quen de ler tres páxinas seguidas do libro de Carl Sagan -e miren que leva fotos!- sen ter que me deter, o libro titulado “Cósmos” no que o gran científico que foi nos amosou como é o universo en medio do que navegamos a bordo dun ínfimo lixo de po de estrelas do que nos cremos reis e señores.
Hai unha foto, feita dende un deses artefactos que o ser humano ten lanzado e segue a lanzar de vez en cando ó espazo, que moito me impresionou e aínda impresiona cando a recordo. Foi feita a instancias de Carl Sagan cando o artefacto estaba a piques de abandonar a nosa galaxia. Nela podemos ver a tal nave na que vagamos sen rumbo polo espazo (¿infinito?) convertida nunha difusa e mínima mancha azul a bordo da que o ser humano, ese milagre químico que soña, fai certos os versos de Calderón de la Barca; quen non os recorde que os busque nunha antoloxía ad hoc. E se pode que dea co fermoso texto que Carl Sagan escribiu cando a tivo no seu poder, a tremenda e lúcida fotografía.
Estame a suceder o mesmo que me sucedeu coa lectura de “Cosmos” coa doutro libro que tamén se me antolla impagable; só que neste caso é xustamente ó revés: en troques de ir do menor ó maior, da Terra ás lindes do Universo, se é que os hai, vai do maior, da Terra, a eses lugares que habita o último dos últimos elementos da táboa periódica que foron descubertos: o oganesón, un gas nobre descuberto non hai moio, no 2006, que foi incorporado á táboa dos elementos aínda no 2015. Ten 118 protóns, 118 neutróns, 118 electróns é radiactivo e altamente inestable e ten unha vida media de un milisegundo. Se alguén o habitase que significaría pra el a eternidade?
O libro no que veño de ler cousas coma esta titulase “Magia” e subtitulase “Del átomo a la realidad virtual”, editouno Vivelibro e foi escrito por José Antonio Ces Franco co mesmo, con idéntico alento que o que inspirou a Carl Sagan. Non sei se tampouco serei quen de acabalo, pero moito me temo que me ataque esa vertixe da que me atrevín a lles falar non hai aínda moitas liñas. As súas son realidades que me sobrepasan.
Quizás por iso fun tan mal estudante de química e acaso pola mesma razón non o fun tanto de física ou de ciencias naturais. Quizás tamén por iso, cando coñecín a Lynn Margulis, a que foi esposa de Carl Sagan, e lle escoitei falar do planeta Gaia comecei a pensar que a nave esa da que falabamos, tan tranquilamente, mentres nos desprazamos errantes polo espazo sexa o organismo vivo que ela predicaba e sospeito que nin o que foi o seu esposo, nin Ces Franco, negaron; aquel coas súas teorías, este coas súas ensinanzas; as agora transmitidas a través dunha prosa coloquial e amena, por veces mesmo divertida, que se tivera a xusta correspondencia nas aulas impartidas por moitos profesores da materia, o mesmo, á volta duns poucos anos, acabaría por converter este país no que tantas veces intentou ser e nunca o conseguiu enteiramente; ou sexa, nun país de científicos que non se teñan que ir a outros países a poñer a disposición deles a preparación e mesmo os coñecementos cos que se afixeron neste. Triste paisiño este noso: tiñamos unha sanidade universal e pública e agora, a falla de escrúpulos gobernamental, nola están estragando a todo correr antes de que nos acostumemos demasiado a ela. E la nave va...
