Biblioteca persoal
Eligio Rodríguez Pérez
Podo recordar perfectamente a mañá na que nos coñecéramos.
Comezara novembro e o frío empezaba a atravesar a pel. Ese día decidira percorrer o longo treito ata as aforas da cidade, onde se atopaba unha das últimas bibliotecas que quedaban. Librarías, bibliotecas, cafés de lecturas compartidas... case todas cerraran.
A xente deixárase de interesar polos libros, había anos. Os volúmenes en papel case desapareceran, a maioría eran electrónicos e os poucos de papel que se conservaban eran carísimos ou estaban expostos en museos e galerías, pola particularidade da súa existencia. Eu lametabame cada día, por non ter nacido nunha época anterior, daquela, cando se podían atopar libros en calquera parte, naquelas feiras nas que se atopaban os mellores tomos da temporada...
Sempre fora un gran amante da lectura e non podía gozar dela como me gustaría. Estou seguro de que a él tamén lle apaixoaba, por eso aquela mañá o atopei alí sentado a beira dun feixe de libros.
Cando entrei na biblioteca non puiden reprimir a emoción que sentín. O espazo posuía polo menos cinco ou seis corredores de estantes repletos de libros en papel. Era un soño, nunca tivera a oportunidade de ver tanto libro xunto. Entre o meu asombro, non me decatara de que un home maior me miraba con curiosidade, sorrindo. De súpeto, dixo alegre:
- Vaia cara se che quedou, rapaz! Notáse que nunca estiveras nun sitio así! Equivocome? .
- Non-respondín sorrindo: - Ten razón vostede, nunca estivera nunha biblioteca tan grande e repleta de libros.
- Cal é o teu nome raparigo? Porque, terás nome, verdade?.
Rín pola súa insinuación e contestei:
- Chámome Alexandre.
El sorriu e dixome que se chamaba Antón. Durante media hora estivemos conversando. El era un aficionado aos libros, tiña setenta e oito anos e vivira a época na que os libros ainda tiñan a representación que merecían. Contoume que participara en varias manifestacións, durante a súa xoventude, nas que se protestaba pedindo que non se retiraran o libros en papel. Nunha desas convocatorias coñecera a Sofía, ahora a súa difunta muller e namorara perdidamente dela. Ela fora unha profesora de psicoloxía na universidade e xunto ao seu home, compartían unha paixón pola lectura. Algo melancólico recordaba a súa namorada, con loanzas:
- Era fermiosa, non che minto, era fermosísima, moi alta eso sí, máis ca min. Lembro que se algo non lle gustaba rexeitabao, protestaba cando algo non lle parecía xusto. O seu cuarto, asemellaba ser unha enorme biblioteca. Tamén amaba as flores e, cando casamos, pediráme que fosemos vivr a unha casa cun enorme xardín. E así foi. Alí pasamos treinta e cinco anos de casados.
Non puiden evitar pensar no bonito que era todo aquelo. Desexaba que me sucedera algo semellante. Entre tanta charla non nos decataramos de que a biblioteca estaba a piques de cerrar. Ao despedirnos el sacou un libro do peto e puxoo nas miñas mans. Dixome, algo melancolico:
- Este libro rescateino hoxe da súa biblioteca particular. Son poemas, non sei se che gustará, pero ter un libro de estos na man na actualidade, é un prestixio, vaia.
Non sabía que decir, e dirinxinme á casa, pensando en Antón, aquela fascinante muller coa que casara e ese libro que agora levaba nas miñas mans. Desde entón visitaba a biblioteca todos os días. Antón esperábame cada día, cun tomo distinto, emocionado. Dixerame nunha ocasión, que estaba moi ilusionado ao atopar un rapaz coma min tan, apaoixoado pola lectura. Poucos quedaban. Un día, acostumado a atopalo alí, non fora consciente de que Antón non estaba. Era moi raro, el era dos poucos que visitaban aquel olvidado lugar. Funme cun amago de tristura no peito, preocupabame. Se ao día seguinte non aparecía, preguntarialle a Valentina a encargada da biblioteca. Semellaba ser amiga de Antón e quizáis soubera algo. Efectivamente, Antón non aparecera pola biblioteca ao día seguinte. Pregunteille a Valentina e díxome que non sabía que lle puidera ocorrer, que a ela tamén lle extrañaba. Díxome que se me quería acercar a súa casa me facilitaba a direción, que non pasaba nada. Eu aceptei.
A mañá seguinte tampouco apareceu, entón decidin acudir a dirección que me dera Valentina. Cando chegei ao edificio que se me indicara, timbrei e parecía que nadie me iria abrir. De súpeto, a porta abriuse, sen que ninguén preguntara de quen se trataba. Cando chegei ao piso, a porta estaba aberta e entrei. Había unha moza con apariencia de enfermeira que me saudou con timidez. Indicoume o cuarto no que Antón se situaba. Cando chegei a súa habitación, vin a unha persoa que non parecía quen eu coñecera. Antón estaba deitado na cama, rodeado de aparellos médicos, moitos deles unidos ao seu peito e gorxa. Semellaba ter problemas para respirar. Cun xesto pediume que me acercara. Con certa dificultade para falar contoume que tivera unha operación de urxencia. Non saíra moi ben e agora encontrábase naquelas condicións.
Sentín unha enorme tristura cando me dixo que os médicos lle dixeran que era cuestión de días, semanas ou meses, que falecera. Dende aquel día, iba todas as tardes a súa casa e cada semana levaválle un tomo novo que conseguía na biblioteca. Tamén fixera amizade con Claudia, a enfermeira que se encargaba do seu coidado. Era unha moza fermosa, da miña idade, moi simpática e atenta. Cada día que pasaba era un día menos para Antón. El perdera, ás veces, as ganas de comer e beber, pero nunca as de ler un bo libro, por iso sempre lle levaba un novo volume cada semana. Antón tamén compartía comigo os títulos especiais, conservados pola súa difunta esposa anos atrás. Daquela estaba lendo uns poemas de Neruda que me facilitara. Unha tarde cando me dispuña a timbrar a Claudia para que me abrise a porta, escoitei que en vez de abrir me comunicaba que iba baixar, tiña algo que contarme. Cando a vin sair, algo me alarmou, traía cara preocupación. Temíame o peor. - Alexandre, síntoo moito, o noso Antón faleceu. Abrazamónos. Deixamonos levar e choramos. Un sobre o ombreiro do outro.
Hoxe estamos aquí, no seu enterro máis unidos que nunca. Non veu moita xente. Antón debía ser un home solitario, de poucas amizades, ou qizáis esa xente non o soupo valorar como merecía. Claudia e máis eu bicámonos onte. Non ven a nada pensar nela agora, pero foi tamén grazas a Antón que nos coñeceramos.
Ademais non tivera tempo de devolverlle o libro que me deixara. Neruda. Que razón tiña con aquel verso: “Se nada nos pode salvar da morte, polo menos que o amor nos salve da vida” A amizade que Antón e mais eu tiñamos, non entendía de idades.
