Fíxenme, en realidade tróuxomo o repartidor de prensa escrita que espalla esta pola Maía adiante, de mañá cedo, e logo, coido eu, se ha ir descansar, que ben merecido o terá, cando non a seguir traballando pois aquilo das oito horas de traballo polo que tanto se loitou en tempos convertéusenos nun desiderátum e así andamos. Fíxenme, dicíalles e logo lieime, cun exemplar facsimilar do derradeiro número da revista “Nós”, o doce. Non o puiden follear ata agora mesmo.
Sería por casualidade ou ben por que o caso é que ocupa a súas páxinas centrais, pero a tal edición abríuseme por elas e me ofreceu de contado o primeiro capítulo de “O sorrir de Daniel” da autoría de Ramón Otero Pedrayo. Titulase este primeiro capídoo, tal e como don Ramón o intitulou, “As mañáns do abril”. Iniciase cuns versiños de Baudelaire “La n’est qu’ordre et beauté/Luxe, amour et volupté” o que, se non me equivoco moito ven sendo algo así como que “alí é só orde e beleza/ luxo, amor e pracer”. Logo continúa coa logorrea, aquela súa e irreproducible, co fluxo aquel de palabras tan propio del, do noso grande novelista, que enxergaba unhas noutras coma doas dun rosario de flores, coma elos dunha cadea que nunca fondeaba e sempre permitía que a corrente levara o paquebote (o de Manuel Antonio?) a se banvanear na corda frouxa do horizonte: “Certamentes rubo con naturalidade ao Sudexpress. Son veciño das millores rúas. Disfroito do engádego das arcadas de Rivolí. Coñezo en Londres squares coma elexías de Gray. Sei onde viviu o 48, Mickiewizc. Non me perdo en Lübeck. Seino tan ben coma Tomás Mann... ¿Porque ista necesidade de faquer ás veces unha frase?...
Sei que hoxe xa non se debería escribir así pero... pódese?, millor dito, débese? Sospeito que de vez en cando conviría intentalo, pero pra iso é necesario un cosmopolitismo cultural do que os máis de nós carecemos. Que autores actuais serían quen de se decatar da importancia dun Ulyses actual e se por a traducir ó novo Joyce coa presteza e premura coa que Otero Pedrayo aplicou pra que a súa fose, non sei xa se a primeira ou a segunda tradución feita no mundo dunha obra capital da Literatura mundial.
Postos a carón da Xeneración Nós somos ananos á beira de xigantes. Prefiro non pensar nin nos que os precederon, nin os que os sucederon. Limítome, chégame ben con elo, a constatar a nosa e colectiva miudeza. Hai uns días falabamos eiquí de Risco e de que habería que volver onda el e, xa ven, onte tornou o rego foi cara o seu veciño da rúa da Paz. Que distintos son, que iguais son, os dous tan necesarios!
Logo deles comezou a escolma, este si, este non, aquel traidor, este leal, aquel do Celta este do Deportivo. Non se rían a Pontevedra fundouna Teucro valente, daquesta ría na orilla, e aí segue varada a lideira de que si celtas ou gregos, que si arre ou que si xo. Regresará algún día aquela conciencia de igualdade, de pertenza. Hai uns días lía eu, coa atención de sempre, a Afonso Eire; ou sexa coa que compre ter, non pouca. Falaba a conta das Tanxugueiras e das vellas actitudes mantidas por el a conta de Juan Pardo, dos sentimentos que lle espertan aínda hoxe algúnhas das súas cancións tales coma himnos. Por embaixo da súa prosa latexaba o sentido do que tería sido se todos tivésemos atopado ese fulcro común, ese punto de apoio que permitiría mover o mundo cunha panca manexada por todas as nosas mans con todas as nosas forzas. Todos padecemos eses sentimentos encontrados, todos sabemos dos nosos pensamentos divididos, enfrontados, malgastados.
A min vólvemo evidenciar hoxe este derradeiro número de Nós, o deica agora inencontrable. Deixou de selo grazas á nosa memoria colectiva conservada no arquivo de Leuter González Salgado e a xenerosidade de ánimo de Xosé Lois Carrión. Ó millor é cousa de que me estou volvendo definitivamente vello ata me volver consciente de todo o tempo derramado en inútiles lideiras dun Navy Bar manouelantoniano no que como apenas sospeitamos “o vaso derradeiro estaba cheo de despedidas” mentres que “polas rúas dispersas/ iamonos fechando/ cada un dentro da súa alta mar./ No repouso dalgún vaso todalas noites naufraga o bar”. Pedrayo cualificouse coma un náufrago do XIX... e nós, en que século naufragamos?
