A Biblioteca Pública de Ourense Nós, moito máis que libros

Un mundo de libros con usuarios fieis, coas súas novas incorporacións, que empregan as instalacións como lugar de lectura, de estudo, de consulta… e tamén para descubrir un lugar cálido e acolledor, ao que todo o mundo, con carné de usuario ou non, está convidado a entrar. Así é a Biblioteca Pública de Ourense Nós. Antes de nada, preséntenos a Biblioteca Pública Nós. A Biblioteca Pública do Estado en Ourense Nós ten unha longa historia, fundouse no ano 1850, e agora mesmo estamos nun momento moi positivo, no seu emprazamento máis recente dende hai case catro anos. É un espazo moi accesible, pensando en que todas as persoas poidan achegarse a biblioteca e valerse por si mesmas para atopar o que buscan. Queríamos que fose un espazo cómodo para que a xente puidese vir pasar o tempo con nós, xa sexa para ler un libro, facer consultas, estudar, ver unha película… ou simplemente vir “a estar” sen ningún fin en concreto. Que veñan como unha alternativa a estar nas casas ou en locais de hostalaría. Dende a súa inauguración eloxiouse a súa estética e o bo gusto na elección de cada detalle. En que medida cre que isto inflúe no seu uso? A verdade é que é un espazo que, a pesar de ser un edificio moi amplo é moi cálido, que convida a quedarse. Os libros dan calor. A súa luminosidade, as grandes fiestras, os diferentes espazos e o seu equipamento, as salas que tamén cedemos para o seu uso… e a organización dos libros para poder atopalos facilmente, penso que lle dan atractivo e apetece quedarse. O nome de “Nós” tamén foi unha acertada elección froito dunha “feliz coincidencia”. A verdade é que si. Coincidiu a conmemoración do centenario da Revista Nós, fundada en Ourense, coa apertura destas novas instalacións. A Consellería fixo un chamamento aberto para bautizar este espazo, e o nome non lle puido vir mellor. Así que esta é a Biblioteca Pública do Estado de Ourense Nós. É preciso recalcar aos lectores que o acceso as instalacións é libre. É algo no que me gusta insistir. O acceso é libre. Para poder vir e ler un libro, estudar, facer unha consulta, ler a prensa ou unha revista, ou conectarse a internet, non é preciso ningún tipo de carné. Si é necesario para acceder ao préstamo a domicilio ou asistir ás actividades da biblioteca. En calquera caso o carné faise cubrindo un impreso. Mesmo a foto a facemos aquí. Cantas persoas contan co carné de usuario da Biblioteca? Os datos desta mesma semana son case 44.800, pero non todos están activos. Hai xente que leva tempo co carné caducado, pero tamén é verdade que cada día temos renovacións ou novas altas. No que atinxe ao préstamo dos libros, dende que vostede é directora desta biblioteca, como ve que ten evolucionado? Dende hai 10 anos o número de préstamos vai subindo paulatinamente. Salvando o ano 2020 e 2021 que se notou o impacto da pandemia e o confinamento, o número de persoas socias e de préstamos aumenta cada ano. A xente que le dende sempre lía segue lendo e sempre se descobren novos lectores e usuarios. O sector do libro, dende o punto de vista das bibliotecas, non empeorou, nin considero que estea en perigo. As bibliotecas neste momento damos máis servizos pero, a xente que é lectora gústalle tocar o libro, manipulalo e crear ese certo ritual ao redor da lectura. Que me di do libro electrónico? As bibliotecas públicas galegas contamos cunha plataforma de préstamo de obras en formato electrónico, “GaliciaLe”, cun catálogo en galego e outro en castelán “EBiblio”, que tamén teñen moito uso e ao que se accede co carné da Rede de bibliotecas de Galicia. É un servizo máis dos que prestamos as bibliotecas, que ten o seu público fiel e o seu momento para usarse. O importante é poder acceder á información e á lectura, non tanto o formato no que se accede. Os libros tamén entenden de modas… cales son os máis demandados? Loxicamente coinciden cos títulos do que máis se venden (risas). Hai algúns dos que xa temos solicitudes e listas de agarda antes de que saian. En xeral, prestase moita novela negra, libros de psicoloxía, manga no caso da xente nova, libros de oposicións, dvds de cine e series, e no caso dos cativos obras de editoriais especializadas en galego. Os usuarios pídenvos recomendacións entre tantos e tantos libros que cada día se editan? Na biblioteca temos a sorte de que podes percorrela mirando as obras ata atopar algo que che atraía porque gran parte do fondo é de acceso directo. Contamos con espazos para as novidades ou puntos de destacados. Tamén pensamos en dar visibilidade a literaturas de países máis pequenos e así clasificamos os libros nos estantes, por países. É unha forma de atopar libros ou documentos que quizáis nunca poderías chegar. Galego ou castelán? Segue léndose máis en castelán, aínda que o préstamo en galego aumentou. Hai que pensar que a produción editorial en castelán ten moito peso e moitos dos autores moi lidos publican nese idioma. Seguen sendo as mulleres as grandes lectoras? Si. As máis lectoras, e as que máis asisten as actividades que programamos. As diferencias diminúen pero seguen sendo máis. E as novas xeracións, como cree que se lles pode inculcar o hábito da lectura? Esa é unha tarefa que comeza na casa. Que os pais e nais os traían as bibliotecas, que de pequenos teñan ese hábito de coller un libro, de tocalo, de manipulalo, de que lles conten as historias que conteñen. Na biblioteca, na sala que temos para os máis pequechos, é moi bonito ver como veñen cos pais ou avós e sentan xuntos a ler. Crease un momento moi fermoso de compenetración que queda no recordo, non só o hábito lector, senón tamén por ese momento compartido. Ademais, cando é algo que adquires na nenez, aínda que todos pasamos por fases o longo da vida, o amor á lectura é algo que sempre volve. Varía moito o perfil de usuarios durante o ano? Varía durante o día tamén, polas mañás asiste xente que prepara oposicións ou está estudando, ven ler a prensa. E polas tardes, ademais dos nenos, desde que comeza o curso, temos moitos grupos de mozos e mozas que quedan aquí para estudar e facer tarefas. A min persoalmente encántame que veñan porque a biblioteca está máis viva e convértese nun punto de encontro da mocidade fora da clase. E eso é o que ten que ser este espazo. Un lugar activo, aberto e de encontro. Tamén teñen a sección de consultas, hai algún tema que interese especialmente? Pois é La Región o que máis nos piden. Buscan datos concretos de sucesos do pasado, a algunha persoa… o fondo local é o que máis interesa. Tamén consultas para traballos de investigación, estudos… Outras accións que fan dende a biblioteca é programar unha ampla axenda cultural de actividades. Temos actividades pensadas para os máis pequenos, de 1 a 3 anos, os “Bebecontos”, ata para os maiores, sen límite de idade. Hai unha programación estable infantil, e outra de adultos que consiste principalmente en clubs de lectura – na actualidade temos oito-, contamos tamén cun taller de Introdución á Historia da Arte, tres Obradoiros de escrita, un Faladoiro en inglés, un Club de debate… Programamos tamén exposicións, presentacións e encontros... Ademais , hai actividades non programadas por nós, nas que cedemos os espazos que temos para proxeccións, presentacións, conferencias, traballos en grupo… afortunadamente temos espazo e sitio para todos. Un novo servizo posto en marcha recentemente é o servizo de Biblioteca Móbil, “A Furgoteca” para achegar a lectura aos pobos que non un punto bibliotecario fixo. Cóntenos. É un servizo móbil de préstamo de libros e outros materiais posto en marcha pola Consellería de Cultura, Educación, Formación Profesional e Universidades. Son dúas furgonetas que percorren varios concellos, unha na provincia de Lugo e outra en Ourense. Teñen programado un calendario mensual, e no caso da nosa provincia, chega a concellos da comarca de Verín e A Limia, situándose nos puntos máis concorridos de cada localidade, pero tamén percorrendo as aldeas case nun servizo de porta a porta. Ademais de libros, levan películas, música, xogos e publicación periódicas, contan con conexión a internet e poden expedir carnés de usuario. Está funcionando moi ben e é a forma de chegar a todo o mundo, de democratizar a lectura e a cultura independentemente de vivir nunha cidade, nunha vila ou nunha aldea. Cales diría que son as vantaxes dunha Biblioteca Pública? O máis positivo, algo que xa sabe a xente que as utiliza habitualmente, pero que igual descoñece quen non as visita, é que nas bibliotecas públicas todas as persoas son benvidas. A ninguén se lle pregunta a que ven ou porque. Non importa a súa ideoloxía ou o seu credo. É un espazo de acollida para todo o mundo. Unha parte máis da cidade onde poder vir libremente. E falo en xeral de todas as bibliotecas, sempre temos as portas abertas a todo o mundo. O noso fin é facilitar e garantir o acceso á cultura, á información e o ocio e posibilitar a formación autónoma a todas as persoas. Somos un servizo público gratuíto ao servizo da comunidade e da sociedade en xeral.