Valentín González Formoso: “O caso de Jácome é vergoñento, esperpéntico e indefendible"

Ata hai seis meses, Valentín González Formoso (As Pontes, 1971) era coñecido como presidente da Deputación da Coruña e alcalde da súa vila. Foi o 30 de outubro de 2021 cando este fillo de ourensán gañou as primarias a secretario xeral do PSdeG, substituíndo a Gonzalo Caballero. Estes primeiros meses no cargo, van como esperaba? Si, se excluímos a invasión de Putin a Ucraína e a marcha de Alberto Núñez Feijóo a Madrid. Está sendo un inicio de mandato moi intenso, que esixe unha flexibilidade e unha implicación sobremaneira nun cargo que representa a unha formación política que goberna a maioría do mundo urbano en Galicia. Gobernamos ao 62% da poboación galega, temos 112 alcaldías, 1.000 concelleiros, tres das catro deputacións… polo tanto, agora é o momento de elevar o nivel da nosa capacidade propositiva. Falando da marcha de Feijóo. Vostede di del que non foi quen de sacar adiante os proxectos estratéxicos de Galicia. Fala tamén de que a súa sucesión non atende a principios democráticos. Ao que me refiro son ás grandes cifras. Deixa un país con máis paro e cun endebedamento moi superior ao que había en 2009, con menos xente, máis miúdo, que investiga menos, que ten menos rapaces novos. Pero, máis alá diso, o que é máis grave é que eses grandes proxectos estratéxicos de país dependen de liderados políticos que sexan capaces de espremer as potencialidades dunha terra, e non se levaron a cabo precisamente por esta visión de ‘quérome ir a Madrid’. Como se está a facer o relevo no goberno galego? Entendo que é difícil e ten os seus tempos, polo que hai que respetalo. Nós salientamos que non estamos nun contexto normal: non crece a economía, hai sectores atemorizados como o gandeiro, o pesqueiro, o transporte ou o industrial que precisan dun goberno que tome medidas e que as desenvolva. Dáme pena tamén que se renuncie a aqueles principios que dende o PP din defender. A militancia debería ter voz e voto en quen vai ser o seu próximo líder e o presidente da Xunta. Cre que iso lle pasará factura ao PP nas vindeiras autonómicas? Creo que depende do que fagamos o resto. A cidadanía terá que escoller un proxecto que lle xere confianza, que sexa solvente, cunha política construtiva. Estou seguro de que haberá un cambio na Xunta de Galicia. A chegada de Feijóo a Madrid coincide coa de Vox, por primeira vez, a un goberno autonómico. Que opinión lle merece isto? É preocupante. O presidente do PP europeo xa avisou ao PP español sobre que non debía deixar entrar á estrema dereita nas institucións. Máis alá de calificativos, hai que ir ao fondo da cuestión: Vox ten postulados chave que van en contra da maioría social galega. É preocupante a convivencia entre Vox e o PP a nivel ideolóxico. A semana pasada, votaron en contra xuntos de que estea prohibido acosar a unha muller que vaia exercer o seu dereito ao aborto. Espero que isto os perxudique. E que Feijóo non fose á toma de posesión de Mañueco en Castela e León? É márketing. Pero creo que, indo un pouco máis aló, empezaremos a ver como a sociedade comezará a falar sobre este tipo de posicionamentos. Teme que a ultradereita entre no Parlamento galego? Hai que barallalo, pero non dramatizar. A cidadanía é libre de determinar que forzas a representan nas institucións. O que temos que ofrecerlles é honradez, confianza e compromiso, sendo propositivos e responsables para evitar que as forzas políticas que se dedican a decirlle á xente o que quere oír en momentos difíciles non teñan opción. Xa pasou con Podemos, pero xa vimos o que dan de si. Bota de menos non estar dentro do hemiciclo? Extráñoo. Pero confírmase o que eu pensaba cando dei o paso de liderar o partido: a política faise na rúa, porque é onde a xente fai a súa vida. Ademais, o grupo parlamentario é a nosa correa de transmisión, que leva o que percibimos nas rúas ás institucións. Esta semana presentamos un proxecto de lei para regular as casas de apostas. A lei actual é dos anos 80 e somos nós os que estamos exercendo de goberno nun país no que os seus líderes están máis pendentes da sucesión de Núñez Feijóo que de gobernar no momento máis crítico para Galicia dos últimos 30 anos. Esa medida presentárona en Ourense as Xuventudes Socialistas. Como é a relación con elas? Moi sa. Queremos que esa parte do partido creza en militantes e chegue a ser unha parte máis representativa na xuventude. Estamos en plena revolución e creo que non vale dicir que temos 145 anos de historia, senón que temos que chegar á mocidade que está preocupada por cuestións de igualdade efectiva ou por poder investigar na súa terra. Que opina de Alfonso Rueda? Teño boa relación persoal con el. É un bo comezo para poder falar de pactos de país. Quixemos facelo co goberno de Feijóo e aínda estamos esperando resposta. Se non sentamos agora, cando imos facelo? Cando as cousas vaian ben? Hai que ser positivos, xa haberá o momento de combater, pero creo que nos temas de país, todos queremos o mellor para Galicia. Será vostede o candidato nas próximas autonómicas? Esa decisión non a tomarán os baróns socialistas, senón que será a militancia dun partido que ten que explicar como escolle aos seus líderes dunha forma máis incómoda que sentarse nunha mesa e escoller ao máis idóneo. Eu voume presentar e estou convencido de que serei o candidato, pero serán eles os que decidan. Terá o PSOE un candidato de peso para confrontar a Jácome? Seguro. O PSOE de Ourense acaba de reconstruír a súa executiva local e ten a responsabilidade de poñer fin a que esta cidade sexa posta en evidencia polo seu alcalde. Considera que houbo algún erro no plantexamento do PSOE durante estes tres anos de mandato de Jácome para non sacar adiante unha moción de censura? Creo que isto é responsabilidade de todo o mundo. Todos sabían quen era Jácome, ata nas Pontes. En primeiro lugar, a cidadanía de Ourense, que é responsable do que vota, para ben ou para mal, aínda que acertaron escollendo ao PSOE como forza maioritaria. É responsabilidade do PP por non respectar esa vontade maioritaria. Nesta cidade, a responsabilidade é compartida e hai unha oportunidade nova dentro dun ano, onde o PSOE vai estar á altura da cidade. Laura Seara sería unha boa candidata? É unha magnífica candidata a todo. Cando ve os plenos do Concello, que se lle pasa pola cabeza? Vergoña. Igual que un pleno de Marbella na época de Jesús Gil. Jácome vai aproveitar o que lle queda de mandato. Cre que a cidadanía será capaz de distinguir? Totalmente. A xente de Ourense votará ben, e iso é non votar a un partido que estea liderado polo responsable deste esperpento. O caso do alcalde de Ourense é esperpéntico, vergoñento e indefendible. As divisións internas do PSOE ourensán non representan unha alternativa de unidade. Cre que será capaz de rematar con eses enfrontamentos? Estou convencido de que á xente hai que dicirlle a verdade. Non hai ningún partido que non pase. Pero non son tan escandalosos. Xusto, pero á cidadanía hai que tratala coma un ente maduro. A cidadanía sabe quen maquilla e quen non. Aquí acollemos a aquela persoa que discrepe e quen teña a aspiración de liderar un proxecto ten toda a posibilidade neste partido demócrata, pero sen perder a perspectiva de ser útiles á sociedade. É posible gañar a Deputación? Si, dan os números, pero vai depender da cidade. Temos que presentar un proxecto que cheire a futuro despois duns anos, xa non só con Jácome, con Jesús Vázquez tamén. Seremos capaces de mudar unha provincia que ten o PIB máis pequeno de Galicia pero unhas potencialidades enormes. Eu son presidente dunha deputación e parece que vivimos en mundos distintos. A min non me veñen os alcaldes a reclamar porque repartimos 100 millóns de forma obxectiva, en función de parámetros matemáticos. Que lle respondería aos críticos con este organismo? Distingo dúas cousas: creo que son totalmente prescindibles, pero non as súas funcións. Creo que os concellos máis pequenos necesitan unha asistencia técnica, económica ou xurídica permanente, pero isto pode facelo a Dirección Xeral de Administración Local da Xunta. Con todo, o aforro é mínimo: 4 millóns de euros, polo que non é unha solución a un deseño administrativo de país que require un redeseño administrativo. Débese revisar o Estatuto de Autonomía? Sen dúbida. A súa actualización é prioritaria, tendo en conta que ten décadas e que, en calquera caso, estamos en plena revolución tecnolóxica, política e institucional e require unha actualización. Que faría se fose o presidente da Deputación ourensá? A Deputación de Ourense leva décadas controlada pola familia Baltar e por un partido que é responsable da situación provincial, cun clarísimo intervencionismo na autonomía local.