Ourensán de adopción
Aínda que naceu no concello pontevedrés de Valga en 1906, a figura de Xesús Ferro Couselo estivo moi ligada a Ourense. Á cidade chegou en 1941 ó aprobar a oposición como arquiveiro. Tal foi o seu traballo pola cultura ourensá que rematou aquí a súa vida en 1975 e foi nomeado fillo adoptivo. En Ourense creou un equipo de colaboradores do Museo Arqueolóxico en 1942, contando con nomes tan salientables como Vicente Risco, Florentino López Cuevillas ou Xaquín Lorenzo “Xocas”, ó que o unía unha fonda amizade dende os tempos universitarios. Deste museo foi director trala súa inauguración en 1968.
Prolífica traxectoria
Historiador de formación, Xesús Ferro Couselo foi homenaxeado co Día das Letras Galegas en 1996. Aínda que a súa obra escrita en galego non é maioritaria, durante a súa vida traballou arreo pola cultura galega e mesmo impulsou cursos de formación nesta lingua xunto Blanco Amor nos anos 70, ademais de participar na fundación do Partido Galeguista. A súa prolífica traxectoria incluiu a súa entrada como membro numerario da Real Academia Galega e leu o seu discurso de ingreso en Celanova -vila na que participou nos traballos arqueolóxicos de Castromao-. Foi un dos fundadores da Asociación Cultural Auriense e creo o Boletín Avriense.
O quinto instituto
“Conferencias, conciertos, misas y el bautizo del Instituto de Secundaria número cinco fueron algunos de los actos conmemorativos y académicos realizados ayer en honor al patrón de la mayor parte de los estudiantes, Santo Tomás de Aquino (…) Aprovechando esta singular fecha, el Instituto de Enseñanza Secundaria número cinco fue bautizado con el nombre del singular investigador ourensano” (…) Al acto conmemorativo asistió el presidente de la Real Academia Galega, Francisco Fernández del Riego, quien impartió un emotivo discurso sobre la figura y la dedicación de Ferro Couselo por impulsar la cultura ourensana” (Extracto do artigo publicado en La Región en 1998).
