RECUPERACIÓN FORESTAL
O concello de Vilar de Barrio aposta pola súa masa forestal
ARQUEOLOGÍA
El yacimiento arqueológico del Castelo de San Xoán de Bara es innegablemente uno de los mayores rompecabezas de la comarca de A Limia: una superficie de 16 hectáreas en las que se han encontrado restos desde la Edad de Bronce, hace 4.000 años. Además en esta localización está extensamente documentado -pero aún por descubrir- el castillo que se erguía sobre la comarca en época medieval. Desde 2018 se han sucedido diferentes inciativas para destapar los secretos que esconde, y los esfuerzos de este 2025 acaban de terminar recientemente con nuevos descubrimientos.
A principios de este mes un equipo de arqueólogos dirigidos por Martiño X. Vázquez se ocuparon de desenterrar otros 100 metros cuadrados en el sector del Burato dos Mouros, donde ya se habían realizado trabajos en 2024. “O resultado é espectacular”, afirmó Vázquez, al explicar que en estos 15 días de trabajos se ha sacado toda una “rúa de lousas, cun sistema de canalización de augas nos laterais que dan a unha praza, ademais de varias estancias”.
Esta calle desemboca en la gran plaza, que según explica Vázquez coincide con la puerta de acceso desde la muralla, descubierta parcialmente el año pasado: “Estamos vendo unha infraestrutura pública pensada e deseñada, o que nos da indicios de que estamos ante un momento tardío para o mundo dos castros e que ten que ver cunha cultura galaico-romana”.
“Os restos que descubrimos na capa superior -la más visible y más reciente- estas rúas, trazados, construcións e materiais, estannos a falar do cambio de era: séculos I a.C e I d.C.”, apunta Vázquez, que define el yacimiento como un unicum “a nivel histórico e de investigación”, ya que en una de las estancias descubiertas este año encontraron muchas más ánforas, “o que recorda a xacementos propios da costa, non deste lugar”.
“A dúbida que temos hoxe é se neste espazo chegaron a convivir os castrexos e o exército romano, xa que as ánforas béticas non veñen para darlle de beber aos castrexos”, explicó el director, que continúo, “sumado aos restos de puntas de frecha e caligae -sandalias romanas-, fan deste espazo algo fundamental para comprender o proceso da conquista: un momento de transición no que Roma escolle este lugar único que permite dominar toda a Limia dun lado e todo o pé da serra de San Mamede e o val de Maceda do outro, que é unha das zonas máis importantes de mineira na provincia de Ourense”.
“O Forum Limicorum é un debate quente, nos non dicimos que iste sexa o Forum Limicorum, senón que é probable que existisen varios ao largo dos séculos”, explica Vázquez. A este debate en el que Nocelo da Pena, en Sarreaus, y Xinzo de Limia se disputan la capitalidad de los límicos, se suma el Castelo de San Xoán de Bara, ya que enseña “a materialidade da ocupación militar romana dos límicos, e establécese aquí polo lugar no que está”, un lugar idóneo para administrar el territorio.
Vázquez advierte de que son visibles solamente 200 metros cuadrados de una superficie de 16 hectáreas, pero en este sector descubierto existen indicios de cultura castrexa: “a forma de construción e imaxinería como trisqueis, cousas que nos falan dese momento”. Pero también explica que en el nivel de uso que se abandona este espacio, en la capa que podemos observar “todo é romano: as ánforas, as frechas... Polo que temos a hipótese de que o exército romano se asenta no propio castro”.
La confirmación de esta realidad sería “algo tremendo”, ya que supondría que en este sector habrían coexistido -juntos, pero no revueltos- “militares e civís indíxenas no mesmo espazo. Hoxe é a única explicación plausible para darlle sentido aos restos que temos atopado”.
“É simbólico que neste mesmo espazo atopemos restos de armamento romano de época Republicana, e especialmente a cantidade de ánforas, que non é normal, porque non estaban para o uso castrexo”, insistió Vázquez, “nos castros desta época que temos escavado, os restos que atopas son outros”.
Contenido patrocinado
También te puede interesar
RECUPERACIÓN FORESTAL
O concello de Vilar de Barrio aposta pola súa masa forestal
POR SU ENTREGA
La misionera Julia Aguiar, Premio Paulina Jaricot 2025
Lo último
La Región
CARTAS AL DIRECTOR
El imperialismo contra el derecho
La Región
CARTAS AL DIRECTOR
La amistad en la política
MEDIO RURAL GALEGO
Firme aposta pola prevención cun 50% máis de orzamento en 2026