Hai uns días nunha sala do Liceo, presentado por Nemesio Barxa, primeiro presidente da Asociación Cultural Auriense, Carlos Guitián falaba da súa andaina vital, e como non daquela fermosa experiencia asociativa que naceu en novembro de 1967 ó abeiro da lei de asociacións de 1964 en plena ditadura franquista. E facíao coa emoción de ter vivido ós primeiros pasos do espertar dun galeguismo proscrito ás catacumbas polo réxime que odiaba e menosprezaba a nosa cultura.
Este home miúdo, pero enérxico, relataba que fora en Cataluña nun congreso médico onde a súa conciencia galega espertou e con ela tamén o compromiso de defender a nosa personalidade e ás xentes que falaban unha lingua prohibida pola legalidade do momento. Así relatou, entre anécdotas, e valéndose de recordos e da prensa do momento, como se desenvolvía a vida naquel Ourense e a súa relación cos chamados vellos galeguistas. Otero Pedrayo, Ferro Couselo, Florentino Cuevillas e un longo número de persoas que apoiaban aquel proxecto, nunha cidade aterida polo frío das prohibicións dun réxime que controlaba todo agromar cultural alleo o “Movimiento”. Igualmente contaba como, certo día, canso de ver como os nomes dos nosos pobos, aldeas e vilas eran brutalmente deturpados, tomou a decisión, pincel en man, xunto coa súa dona, de corrixir os nomes espallados pola xeografía ourensá. Iniciativa que logo se espallou por toda a nosa terra poñendo de releve un problema ate o momento calado por medo á represión. O xornalista galego Fernado Ónega, no xornal Arriba, dicía que unha man oculta e anónima corrixe os nomes castelanizados, polo que algo acontece en Galicia cando a xente non se identifica cos nomes oficiais e sigue a chamarlle ós lugares co nome que sempre tiveron.
Carlos Guitián foi neses anos un home teimudo pois, seguindo o seu compromiso coa terra e cos vellos galeguistas, coa súa rebeldía demostrou o seu amor e constancia pola mesma. E optou por loitar pola dignidade da lingua dun país e das súas xentes cando todo o galego era ridiculizado en distintas partes e lugares pola vida oficial gobernante. E nesa loita pola dignificación do idioma incorporou o galego falado e escrito a súa vida profesional e nos informes sanitarios. Participou na vida política como candidato ó Concello polo PSG, Partido Socialista Galego, e posteriormente no BNG, e animou e axudou en cantidade de reivindicacións de temas sociais e políticos que acontecían nos anos posteriores á chegada da democracia.
En fin, Guitián foi para moitos un modelo de persoa que, procedendo dunha familia acomodada, optou por tomar parte a favor dos que naquel momento eran os menosprezados. A charla amable, evocadora e chea de lembranzas, onde saíron á luz cuestións descoñecidas para a maioría social desta cidade á que fixen referencia ó comenzo, foi un acto máis para coñecer e escoitar a unha persoa positiva que con mente lúcida aínda ten hoxe moito que contarnos. Celebro que o próximo 29 de abril, cando este senlleiro ourensán cumpre 90 anos, un grupo de amigos o agasalle cunha homenaxe, pois as persoas comprometidas socialmente coa súa cidade e coa súa terra son merecentes do cariño, aprecio e distinción de todos.
