Igrexa de San Andrés de O Castro de Beitro

Situada a 10 quilómetcros aproximadamente da capital das Burgas a aldea de O Castro de Beiro atópase incluída no perímetro rural de Ourense. A bonita igrexa encóntrase un tanto separada das casas que forman o pobo recibindo o seu nome do antigo castro prerromano situado sobre un promontorio que permitía ós seus habitantes posuír unha posición vantaxosa fronte o ataque dos seus inimigos; ademais dende este alto punto asentase a igrexa parroquial de San André de Beiro o que permite ollar un magnífico paisaxe do seu entorno. A Casa de Deus constitúe actualmente unha das dezanove parroquias integradas dentro do Concello de Ourense.

Pertencente ó antigo arcedianato de Bubal, a primeira mención documental do topónimo de Beiro se reflexa nun diploma do rei Alfonso VII, outorgado en Valladolid no ano 1155, no que o confire ó cércano mosteiro de Santa Comba de Naves.

Igrexa encadrada como “clásica románica galega de principios do século XIII” como a grande maioría das igrexas románicas o interesante templo experimentou diversas reformas ó longo do tempo que alteraron en parte o seu aspecto orixinario, pese a elo, aínda na actualidade, conserva parte das seu aspecto orixinal.

Para acceder ó recinto relixioso cumpre facelo a traveso dunha escalinata composta por sete chanzos de pedra rematados nunha plataforma situada á portada de acceso, o acceso principal ó templo é baixo un arco de medio punto lixeiramente apuntado con decoración de axadrezado. Nun dos capitel representase unha árbore e cinco aves namentres que no outro aparece diversa decoracións de tipo vexetal, todo moi similar ós existentes na portada interior de acceso á Claustra Nova no museo catedralicio. Por riba o tímpano, a pesares de non atoparse completo, aínda, con dificultade, distínguese unha cruz. Sobre a portada atópase un torna chuvia decorado con bolas sostido por varios canícelos con decoración vexetal. A espadana ou campanario barroco, realizado no ano 1735, componse dunha balconada de pedra, de dous corpos rematados en arcos de medio punto; por riba atópase o tímpano triangular perforado por un pequeno oco circular acompañado de dous pináculos rematados en bola 1.

O recinto sagrado componse basicamente dunha soa nave seguida dunha ábsida semicircular precedida dun tramo recto. Os muros son de cadeira de granito cubríndose o edificio relixioso, a dúas augas, medinte a protección da tella curva. Co paso do tempo o templo sufriu unha serie de reformas en grande medida atribuídas Juan Antonio de Heredia, que foi abade de Beiro entre os anos 1728 e 1781; a el debese a construción de varios compoñente construtivos do templo como o pórtico que antecede á modificada portada occidental.

A capela do Carme, datada no ano 1776, atópase adozada no muro da nave conxuntamente ca sancristía que ocultou a fiestra románica, ó longo de toda a fachada e por riba dela destaca unha seteira; no hastial occidental da nave, superando en altura a teitume do edificio, destaca a presenza dun Agnus Dei que se representa un carneiro de longos e curvados cornos que porta sobre o seu lombo unha cruz. A porta lateral sur é de medio punto con tímpano tapiado e escaleira de dous chanzos semicirculares. No muro noroccidental da nave consérvase unha pía bautismal moi toscamente labrada nun único bloque granítico. Á ábsida e de tipo semicircular precedida dun tramo recto, amosa signos de modificacións acontecida en varias reformas; así divídese en cinco panos accedéndose a ela mediante un arco triunfal, dobrado, con roscas lisas e arestas vivas, cóbrese mediante unha bóveda de canón, namentres que outra bóveda de forno foi o propio co hemiciclo. Na actualidade carece de retablo, posiblemente perdido fai tempo, que permite admirar a fermosa fiestra románica situada na ábsida.

A igrexa non dispón de tallas importantes: san Andrés, Inmaculada, san Xosé, Virxe do Carme, san Victorio, san Antonio, Sagrado Corazón, et. case todas elas de corte industrial, salvo unhas pequenas imaxes situadas nos laterais das naves.