Auga de maio

O pior de todos os males humanos é o que fai sufrir por dentro. Un lume que abrasa a alma, que requeima, día si e día non, o espírito, mina a conciencia, destrúe a forza interior; mata en vida”. Isto foi o que me dixo Atheán onte mesmo, mentres falabamos paseando pola Insua, sen repararmos na chuvia venteada que erguía a repelo as plumas impolutas das súas ás e batía, coma coitelos afiados, contra os nosos rostros. Chamárao na procura de axuda. Despoixa dunha tempada de relativa creatividade, imprescindible para lle dar renda solta á escrita literaria -asentada, claro está, na vontade- semellábame superada a frustración de non ter que contar. Non era así. A noite do apagón -afeito a traballar no silencio nocturno- atrapoume, coma se caese nun ichó, nunha trampa para teixugos e raposos, o consabido e cruel terror da páxina en branco. Incapaz de dar coas palabras, insomne á luz de tres candeas e dunha lanterna, permanecín inmóbil ollando para a pantalla ata o amencer. E así as noites sucesivas. Por iso acudín ó anxo amigo.

“A maneira, o xeito de atopar remedio a esta erma situación de ansiedade e desacougo, explicoume Atheán, pasa por reforzar a autoestima. Se recuperas a íntima satisfacción de antes, despoixa de escribires un poema, un texto en prosa, mesmo as crónicas das nosas conversas, ese algo indescritible que leva consigo a creación, volverás ó sentimento de aprobación e continuidade, sen poñer endexamais o punto final; volverás a ser ti”.

“E velaí, que a motivación, engadiu o anxo botándome unha das súas seis ás por riba da cabeza nun aceno de cariño, o elemento que permite cinguir o imaxinario co real, a terra co espírito, a existencia cos desexos e os sentimentos, os soños e as ilusións, as miserias e as grandezas do home, esta eiquí, batendo contra nós; é a auga”.

Cavilei no antagonismo simbólico entre auga e lume, nos corpos dos afogados que nunca máis aboian, na beizón lustral dos druídas, nos ritos celebrados no medio e medio dos ríos, nos innumerables regatos deste noso país, nas fontes que non estiñan no vrau, nos seres mitolóxicos do fondo das lagoas, nas cidades asolagadas, no xeo e na neve, no lazo e nos carambelos...

Pensei de socato nos mares do mundo, na salgada e líquida semente divina, nos deuses da cosmogonía marítima, no verbo en espiral das ondas, nas marés que soben e baixan deixando palabras húmidas e secas... Cavilei no antagonismo simbólico entre auga e lume, nos corpos dos afogados que nunca máis aboian, na beizón lustral dos druídas, nos ritos celebrados no medio e medio dos ríos, nos innumerables regatos deste noso país, nas fontes que non estiñan no vrau, nos seres mitolóxicos do fondo das lagoas, nas cidades asolagadas, no xeo e na neve, no lazo e nos carambelos...

Si, a auga subterránea como símbolo do subconsciente, augas que morren sendo lama e bulleiro, encoros e as presas, levadas dos muíños xerando enerxía inconsciente, o estancamento psíquico, augas adormecidas en espellos, concertos musicais da xerfa contra os navíos; auga dona e señora da linguaxe.

En todas e cada unha das tradicións culturais do planeta, o líquido elemento desenvolve un papel fundamental, case sempre purificador e curativo, lava as roupas e os pecados, rexenera mediante a inmersión e, aínda máis, ata pode borrar a historia. Tamén entraña unha forza maldita e destrutora; invade e engúleo todo, arrasa a civilización. Desde o punto de vista cosmogónico podemos diferenciar, por unha parte, a descendente e celeste, chuvia, semente uránica, masculina e asociada ó lume do ceo. Pola outra, a que nace do terreo e da alba branca; feminina. A fecundidade consumada ten lugar cando a auga preña a terra e provoca xerminación.

Agradecinlle a Atheán, con forte e calada aperta, que iluminase o meu camiño, que me brindase ánimo e azos para seguir escribindo. Respondeume retranqueiro e cunha pinga de humor, “se o fas ben, hancho dicir os lectores”. Estas cualidades xa forman parte do anxo desde que a divindade lle encomendou ocuparse da nosa terra -estou convencido de que ama, cada vez máis, a Galicia e ás súas xentes-. Só quedaba despedírmonos e así o fixemos. Eu marchei a pé, dándolle voltas a uns versos, e Atheán foise erguendo devagariño por riba dos carballos; unha luz que se perdeu de vista. Para o outro día, sorprendeume unha espléndida mañá, cálida, solleira e radiante. A auga de maio obrara o milagre.